PKO Gdynia Półmaraton 2025 – zmiany w organizacji ruchu
Wydarzenia inne

Kapitan Błeszyński – In Memoriam

Kapitan Błeszyński – In Memoriam

ikona Muzeum Marynarki Wojennej - Gdynia, ul. Zawiszy Czarnego 1B

ikona Wydarzenia inne

ikona Wstęp wolny

Dyrektor Muzeum Marynarki Wojennej w Gdyni zaprasza na uroczystość "Kapitan Błeszyński – In Memoriam".

 
  • Odsłonięcie po rewitalizacji pomnika nagrobnego Bohatera Obrony Wybrzeża 1939 r., dowódcy pociągu pancernego „Smok Kaszubski”, z asystą honorową wystawioną przez 3. FO MW RP.
  • 24 czerwca 2024 r., godz. 13:00
  • Miejsce uroczystości: Cmentarz Witomiński, kwatera: sektor 61, rząd 23, miejsce 27.

Anonimowa przez dziesięciolecia mogiła bohatera Obrony Wybrzeża 1939 zyskuje staraniem Muzeum Marynarki Wojennej godny tej postaci pomnik nagrobny. Przywracamy pamięć o kpt. mar. Jerzym Błeszyńskim (21.09.1906 – 9.09.1939), inicjatorze budowy i pierwszym dowódcy legendarnego pociągu pancernego „Smok Kaszubski”, kawalerze Virtuti Militari.

Dotąd panowało przekonanie, że kapitan Błeszyński spoczywa w kwaterze Obrońców Wybrzeża, co zaświadcza inskrypcja z jego nazwiskiem na kamieniu nagrobnym. Tymczasem, w ub. roku podczas prac inwentaryzacyjnych na cmentarzu zwrócono uwagę na nieoznakowany, anonimowy grobowiec. Stwierdzono, że w jednej z dwóch trumien spoczywają szczątki mężczyzny w mundurze kapitana marynarki.

Szczegółowa kwerenda  archiwalnych ksiąg cmentarnych ujawniła fakt ekshumacji Jerzego Błeszyńskiego w 1949 r.  do nowego grobowca.
Ekshumację przeprowadziła wdowa Anna Marczewska-Błeszyńska. To tragiczna i poruszająca historia. Anna Marczewska i Jerzy Błeszyński byli od kilku lat narzeczeństwem. Od drugiej połowy 1938 r. Jerzy Błeszyński pełnił w Warszawie funkcję oficera flagowego admirała Jerzego Świrskiego, szefa Kierownictwa Marynarki Wojennej. W ostatnich dniach sierpnia 1939 r. wyjednał u przełożonego kurierską misję do Gdyni chcąc być bliżej ukochanej w obliczu zbliżającego się konfliktu. Wybuch wojny zatrzymał go na Wybrzeżu. Wystąpił z inicjatywą budowy improwizowanego pociągu pancernego. Z energią i determinacją koordynował prace w Warsztatach Portowych Marynarki Wojennej.  
Anna i Jerzy w obliczu toczącej się wojny podejmują decyzję o ślubie. W Gdyni 6 września w obecności świadków - komisarza Rządu Franciszka Sokoła i kmdr. Jerzego Hryniewieckiego zostają małżeństwem.

Jerzy Błeszyński po zakończeniu budowy objął dowództwo pociągu pancernego „Smok Kaszubski”. Załoga pociągu 8-9 września prowadziła walki przeciw wojskom niemieckim w rejonie Redy i Wejherowa. Kapitan Błeszyński, prowadząc osobiście obserwację nieprzyjaciela i kierując walką, został postrzelony w klatkę piersiową. Przewieziony do gdyńskiego szpitala zmarł na stole operacyjnym. Pochowany został w kwaterze Obrońców Wybrzeża.

Po wojnie Anna Marczewska-Błeszyńska przeniosła ukochanego do wykupionego rodzinnego grobowca. W 1951 r. pochowała tutaj także matkę Władysławę Marczewską. Przeprowadziła  się do Warszawy, wyszła powtórnie za mąż, jednak regularnie przyjeżdżała do Gdyni na mogiłę Jerzego. Po jej śmierci i upływie kolejnych lat destrukcji uległ drewniany krzyż. Mogiłę bohatera Września’39 przykrył mrok zapomnienia.
Po uzyskaniu informacji o identyfikacji miejsca rzeczywistego spoczynku kapitana Błeszyńskiego, Muzeum Marynarki Wojennej podjęło się opieki nad grobowcem. Wniosek o sfinansowanie pomnika nagrobnego z funduszu IPN na opiekę nad grobami weteranów walk o Wolność i Niepodległość został zaopiniowany pozytywnie. Gdynia umorzyła zaległe opłaty cmentarne.

Projekt nowego grobowca - Weronika Dziurdziewicz, realizacja - firma Murkam z Przodkowa.

(mat. organizatora)

  • ikonaOpublikowano: 11.06.2024 09:14
  • ikona

    Autor: Paweł Jałoszewski (pawel.jaloszewski@gdynia.pl)

  • ikonaZmodyfikowano: 11.06.2024 09:18
  • ikonaZmodyfikował: Paweł Jałoszewski
ikona