Społeczeństwo

Ulica Adolfa Popławskiego w Orłowie

Adolf Popławski: z lewej: w czasach studenckich; z prawej: z młodzieżą licealną przed pochodem 1-majowym, lata 60. (fot. J. Borusewicz), źródło:

Adolf Popławski: z lewej: w czasach studenckich; z prawej: z młodzieżą licealną przed pochodem 1-majowym, lata 60. (fot. J. Borusewicz), źródło: "Zeszyty Gdyńskie" nr 9, 2014

Był artystą malarzem i ulubionym pedagogiem uczniów orłowskiego „plastyka”. Za wywrotową działalność swych podopiecznych został usunięty ze szkoły. Wniosek o upamiętnienie nauczyciela nazwą ulicy zgłosił do Rady Miasta Gdyni jego uczeń - senator RP Bogdan Borusewicz. Uroczystość odsłonięcia nazwy ulicy Adolfa Popławskiego odbędzie się 15 listopada br. o godz. 11.00 w Orłowie.

Z wnioskiem o uhonorowanie pedagoga orłowskiego Liceum Plastycznego przyjechał do przewodniczącej Rady Miasta Gdyni Joanny Zielińskiej na początku lipca b.r. senator RP Bogdan Borusewicz, o czym pisaliśmy w artykule „Pamiętajmy o Adolfie Popławskim”. To właśnie za posiadanie przez młodego Borusewicza antysocjalistycznych ulotek Popławski został pośrednio wydalony w 1968 roku ze szkoły.

Podpisany przez 15 byłych uczniów pedagoga wniosek został pozytywnie rozpatrzony, a radni Gdyni podjęli 28 września b.r. uchwałę w sprawie zmiany nazwy części ulicy Orłowskiej położonej w dzielnicy Orłowo poprzez nadanie jej nazwy: ulica Adolfa Popławskiego.


- Adolf Popławski, absolwent Wydziału Sztuk Pięknych Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie. Artysta malarz a także pedagog i nauczyciel. Jeden z założycieli grupy artystycznej „Cech św. Łukasza” oraz „Spółdzielni Pracy Artystów Wileńskich”. Był nauczycielem rysunku w gimnazjach w Wilnie i Lidzie, a także w wileńskiej szkole dla głuchoniemych. W czasie wojny działał w Armii Krajowej oraz w Delegaturze Rządu. W 1945 r. aresztowany przez władze radzieckie i skazany na 15 lat katorgi na północy ZSRR. Pracował ciężko fizycznie w obozie w Workucie, przy wyrębie drzew w tajdze, w karnym obozie w Tajszecie nad jeziorem Bajkał. Po sześciu latach zwolniony z katorgi ale przymusowo osiedlony w Magadanie na Kołymie. Wrócił do Polski w 1956 r. dzięki zabiegom kuzyna, wybitnego rzeźbiarza, profesora Stanisława Horno-Popławskiego. Podjął pracę jako nauczyciel kompozycji i liternictwa w Państwowym Liceum Sztuk Plastycznych w Gdyni Orłowie. W orłowskiej szkole spędził 12 lat całkowicie poświęcając się pracy nauczyciela i pedagoga. Był bardzo dobrym i szanowanym nauczycielem. Stosował własne, aktywizujące metody nauczania rysunku. Był nauczycielem obdarzonym sympatią i zaufaniem ze strony uczniów, którzy często utrzymywali z nim kontakt przez długie lata po zakończeniu nauki. W szkole nigdy nie krył swoich negatywnych doświadczeń z okresu pobytu w ZSRR, ani stosunku do komunistycznego reżimu w Polsce. W marcu 1968 Służba Bezpieczeństwa widziała w nim inspiratora młodzieżowych protestów, a także podejrzewała o związek z wytworzeniem i rozpowszechnianiem przez ucznia PLSP ulotek o treści antysocjalistycznej. SB poszukiwała w kręgu jego znajomych i rodziny kandydata na tajnego współpracownika, planowała potajemną rewizję w mieszkaniu i założenie podsłuchu. Na podstawie sporządzonej do KW PZPR został odsunięty od pracy pedagogicznej i skierowany na emeryturę. Pracował jeszcze dorywczo w różnych miejscach, nie zaprzestając twórczości malarskiej, którą prezentował na indywidualnych i zbiorowych wystawach w kraju i za granicą. Zmarł 2 sierpnia 1982 roku mając 75 lat – napisali w uzasadnieniu podjętej uchwały radni Gdyni.

Uroczystość odsłonięcia nazwy ulicy, na którą zaprasza mieszkańców Joanna Zielińska, przewodnicząca Rady Miasta Gdyni, odbędzie się we wtorek, 15 listopada br. o godz. 11.00 przy Liceum Plastycznym przy ul. Orłowskiej 8.

Godzinę wcześniej, o 10.00 w licealnej Galerii Debiut przy ul. Orłowskiej 8 uczniowie "plastyka" przybliżą podczas przedstawienia postać i dzieje bohatera. Na wydarzenie zaprasza dyrektor Zespołu Szkół Plastycznych w Gdyni Marek Lis.

Drzeworyt Adolfa Popławskiego z lat 30. (w zbiorach rodziny). źródło: "Zeszyty Gdyńskie" nr 9, 2014
Drzeworyt Adolfa Popławskiego z lat 30. (w zbiorach rodziny). źródło: "Zeszyty Gdyńskie" nr 9, 2014

  • ikonaOpublikowano: 09.11.2022 15:07
  • ikona

    Autor: Przemysław Kozłowski (p.kozlowski@gdynia.pl)

  • ikonaZmodyfikowano: 09.11.2022 16:01
  • ikonaZmodyfikował: Agnieszka Janowicz
ikona