Z okazji 99. urodzin Gdyni do listy odznaczonych Medalem im. Eugeniusza Kwiatkowskiego „Za wybitne zasługi dla Gdyni” dołączają: Maria Jolanta Sołtysik, Leszek Kajetan Kilanowski oraz Janusz Jarosiński. To odznaczenie, które jest wyrazem szczególnego uznania za wybitne zasługi dla rozwoju naszego miasta i portu oraz za rozsławianie jego imienia na całym świecie. Natomiast tytuł Honorowego Obywatela Miasta Gdyni otrzyma Norman Davies. Uchwały w tych sprawach przyjęto podczas XIII sesji Rady Miasta Gdyni. Norman Davies z honorowym obywatelstwem Gdyni Profesor Norman Davies podczas debaty o wolności w Konsulacie Kultury w 2018 roku (fot. Dawid Linkowski)Profesor Norman Davies to światowej sławy historyk, którego prace rozsławiły historię Polski na całym świecie (m.in. „Boże igrzysko”, „Powstanie '44” czy „Orzeł biały, czerwona gwiazda”). Jego dzieła, które znajdziemy w bibliotekach, księgarniach i na uczelniach wszystkich kontynentów, promują również Gdynię – jako miejsce historycznie ważne i symboliczne.Związek profesora z Gdynią ma charakter wyjątkowo osobisty i trwa już ponad pół wieku. W 1968 roku, podczas podróży z Krakowa do Wielkiej Brytanii, Davies został zatrzymany i osadzony w gdyńskim areszcie. To zdarzenie zapoczątkowało jego wieloletnią więź z miastem.W latach 1968-1980 profesor co roku odwiedzał Gdynię, znajdując schronienie w Konsulacie Królestwa Szwecji przy ul. Jana z Kolna 25. Te wizyty, zarówno w trudnych czasach PRL, jak i później, miały dla niego szczególne znaczenie.Gdynia była miejscem spotkań profesora z wybitnymi postaciami związanymi z naszym miastem. Jednym z ważniejszych było to z Teresą Remiszewską, słynną żeglarką, która w czasach podziemia przetłumaczyła jego książkę „Orzeł biały, czerwona gwiazda”. Te rozmowy, prowadzone przy basenie jachtowym, jeszcze bardziej zacieśniły relację profesora z Gdynią i jej mieszkańcami.Norman Davies poświęcił Gdyni miejsce w swojej autobiografii, gdzie opisał wyjątkowe wspomnienia związane z miastem z morza i marzeń. Te osobiste refleksje ukazują, jak ważną rolę Gdynia odegrała w jego życiu.Tytuł Honorowego Obywatela Miasta Gdyni jest symbolicznym wyrazem wdzięczności za jego nieoceniony wkład w promocję naszego miasta oraz za jego trwałą, pełną szacunku więź z Gdynią. Maria Jolanta Sołtysik – architekt i gdynianka od trzeciego pokolenia Prof. Maria Jolanta Sołtysik podczas Weekendu Architektury w 2018 roku (fot. Przemysław Kozłowski)Profesor Maria Jolanta Sołtysik, architekt, historyk architektury, profesor zwyczajny Politechniki Gdańskiej jest gdynianką od trzeciego pokolenia. Jej rodzina już w latach dwudziestych przyjechała do Gdyni budować miasto.Po ukończeniu podstawowej szkoły powszechnej i podstawowej szkoły muzycznej w 1963 roku rozpoczęła naukę w III Liceum Ogólnokształcącym w Gdyni. W 1972 roku zdobyła dyplom architekta na Wydziale Architektury Politechniki Gdańskiej. Później podjęła tam pracę dydaktyczno-naukową, którą kontynuuje do dziś.Głównym tematem prowadzonej przez Marię Jolantę Sołtysik pracy badawczej są dzieje i architektura Gdyni. Fascynacja tą tematyką zdefiniowała całą jej karierę zawodową i naukową– od stopnia doktora po tytuł profesorski. Przez wiele lat kierowała Katedrą Historii Architektury i Konserwacji Zabytków na swej macierzystej uczelni, a uznaniem jej pozycji zawodowej jest członkostwo i funkcje w prestiżowych stowarzyszeniach naukowych, polskich i zagranicznych.Jako architekt i historyk architektury profesor Sołtysik od początku swej działalności zawodowej współpracuje z władzami Gdyni. Od 1995 do 2019 roku była członkiem Miejskiej Komisji Urbanistyki i Architektury oraz Rady Programowej ds. Badania Dziejów Gdyni. Stale też współpracuje z Urzędem Miejskiego Konserwatora Zabytków, wykonując szereg projektów oraz prac studialnych z dziedziny ochrony dziedzictwa Gdyni.Największym osiągnięciem profesor Sołtysik jest wprowadzenie gdyńskiej architektury i urbanistyki na karty historii – zarówno polskiej, jak i europejskiej oraz stworzenie podstaw teoretycznych dla ochrony dziedzictwa modernistycznej Gdyni. W swoim bogatym dorobku ma ponad 100 publikacji naukowych i popularno-naukowych na ten temat, zarówno polskich, jak i zagranicznych. Są one dostępne w zbiorach wszystkich liczących się bibliotek.W latach 70., kiedy Sołtysik zaczynała swoją pracę, wiedza o urbanistyce i architekturze Gdyni była znikoma. Wydana w 1993 roku jej pierwsza książka pt. „Gdynia – miasto dwudziestolecia międzywojennego. Urbanistyka i architektura” stanowiła wyraźny przełom w tej dziedzinie, wytyczając drogę i nowe standardy dla dalszych badań oraz budząc szerokie zainteresowanie tą tematyką.Kolejna książka wydana w 2003 roku pt. „Na styku dwóch epok. Architektura gdyńskich kamienic okresu międzywojennego”, przyczyniła się do objęcia ochroną konserwatorską dziedzictwa przestrzennego Śródmieścia Gdyni. Inspirowała wpisy do rejestru zabytków zarówno poszczególnych obiektów, jak i dokonany w 2007 roku wpis całego zespołu Śródmieścia Gdyni.Rok wcześniej na jednej z gdyńskich konferencji profesor Sołtysik poddała myśl podniesienia Śródmieścia do rangi Pomnika Historii. Idea ta została urzeczywistniona w 2015 roku, a merytoryczne uzasadnienie tego aktu powstało przy współpracy z panią profesor.Maria Jolanta Sołtysik była współinicjatorką ważnego cyklu międzynarodowych konferencji naukowych „Modernizm w Europie – modernizm w Gdyni”, które są organizowane przez miasto co dwa lata. Jest też redaktorem naukowym dziewięciu tomów monograficznych wydanych każdorazowo po tych konferencjach. Zarówno te konferencje, jak i monografie zyskały wysoką rangę międzynarodową, utrwalając pozycję Gdyni jako ważnego ośrodka światowego modernizmu.Dorobek profesor Sołtysik jako badacza i konserwatora dziedzictwa architektonicznego XX wieku stworzył także podstawy naukowe dla kilku dużych, prestiżowych realizacji konserwatorskich na terenie miasta, a w tym między innymi rewaloryzacji gmachu Zarządu Portu Morskiego, budynku Dworca Kolejowego, dawnego Dworca Morskiego wraz z jego adaptacją na Muzeum Emigracji oraz neogotyckiego pałacu i parku w Orłowie, a historycznie w Małym Kacku.W ostatnich latach Maria Jolanta Sołtysik była współautorką wniosku o wpis Śródmieścia Gdyni na listę Światowego Dziedzictwa UNESCO, który to wniosek został oficjalnie przyjęty w 2023 roku przez Ministerstwo Kultury i wysłany w imieniu Rzeczpospolitej Polskiej do Komitetu UNESCO w Paryżu.Podjęta przez profesor Sołtysik działalność naukowa doprowadziła do wyodrębnienia specyficznego zjawiska w historii architektury, jakim jest gdyński modernizm, a prowadzona przez nią równolegle działalność popularyzatorska przyczyniła się do tego, że zjawisko to zostało uznane za swoisty znak firmowy Gdyni – nie tylko przez środowisko naukowe, ale też przez szeroką publiczność. Leszek Kajetan Kilanowski – doświadczony żeglarz i nauczyciel Wieloletni komandor Yacht Klubu Stal Gdynia Leszek Kajetan Kilanowski (fot. Tadeusz Lademann)Leszek Kajetan Kilanowski to żeglarz, sportowiec oraz nauczyciel i popularyzator żeglarstwa. Pomysłodawca i organizator wielu imprez sportowych odbywających się w Gdyni, m.in. Błękitna Wstęga Zatoki Gdańskiej czy Błękitna Gwiazda Optymista.Z morzem i Gdynią Kilanowski jest związany od urodzenia. Jego rodzice przyjechali do nowo powstającego miasta w latach 20. Ojciec Kilanowskiego był bosmanem w Żeglarskim Klubie Oficerskim, a podczas wojny walczył na Oksywiu.Leszek Kilanowski urodził się w 1949 roku w przedwojennym Domu Żeglarza, który dziś jest budynkiem Uniwersytetu Morskiego. Niemal od kołyski uprawiał żeglarstwo – zarówno regatowe, jak i turystyczne. Był wieloletnim reprezentantem Yacht Klubu Stal Gdynia oraz innych klubów. Po zakończeniu kariery sportowca wyczynowego zajął się żeglarstwem regatowym na jachtach balastowych pełnomorskich.Kilanowski to pasjonat żeglarstwa, który potrafił swoją pasją zarazić kolejne pokolenia młodych gdynian. Wychowawca młodzieży, wieloletni komandor i wicekomandor Yacht Klubu STAL Gdynia. Był organizatorem cyklicznych regat dla dzieci i młodzieży oraz dorosłych. Zawodowo związany z Polskim Towarzystwem Kontroli, firmy przedwojennej, zajmującej się kontrolą i pomiarami m.in. statków. Dziś nadal jest aktywny zawodowo i zajmuje się pomiarami statków w portach Gdynia i Gdańsk.Leszek Kajetan Kilanowski był wielokrotnym mistrzem i wicemistrzem Polski oraz okręgu w żeglarstwie. Otrzymał Złoty, Srebrny i Brązowy Krzyż Zasługi oraz odznaczenie Zasłużony dla Żeglarstwa Pomorskiego.Działania Kilanowskiego na rzecz młodzieży oraz te związane z organizacją wielu imprez sportowych promowały żeglarstwo w Gdyni, a tym samym Gdynię wśród żeglarzy. Janusz Jarosiński – skuteczny menedżer i gdyński patriota Janusz Jarosiński, wieloletni prezes Portu Gdynia (fot. Magda Śliżewska)Choć Janusz Jarosiński urodził się w 1954 roku w Sopocie, jego cala kariera zawodowa związana jest z portem gdyńskim. Przeszedł drogę od ekspedytora portowego, poprzez kierownika magazynu, kierownika działu, dyrektora ds. eksploatacyjno-handlowych, członka zarządu do prezesa zarządu.Przez pierwsze lata zatrudnienia dogłębnie poznał gdyński port, pracując na Terminalu Drobnicowym w Dziale Głównego Dyspozytora Portu i Dziale Handlowym. Pod koniec lat 80. współtworzył Dział Marketingu.Jego wieloletnie doświadczenie i zdolności menedżerskie zostały poddane szczegółowej weryfikacji w latach 90., gdy swoje wysiłki koncentrował na sprawnym przejściu portu od gospodarki centralnie sterowanej do gospodarki rynkowej oraz konsekwentnym tworzeniu organizacji zdolnej do efektywnego funkcjonowania. Aktywnie współuczestniczył w przemianach strukturalnych własnościowych portu Gdynia, czego efektem było utworzenie tzw. spółek córek, przygotowanie ich do samodzielnego funkcjonowania, a następnie do prywatyzacji.Ostatnie lata pracy Janusza Jarosińskiego były niezwykle owocne dla funkcjonowania gdyńskiego portu. Liczne inwestycje infrastrukturalne, nowe obiekty wybudowane pod potrzeby rynku, znaczący partnerzy biznesowi oraz sprawna kooperacja z bliższym i dalszym otoczeniem, pozwoliły na utworzenie stabilnych podstaw dla dalszego umacniania pozycji rynkowej Spółki Zarząd Morskiego Portu Gdynia S.A.Skuteczność podejmowanych przez niego działań pozwoliła na zbudowanie silnej pozycji portu Gdynia na rynku bałtyckim i wypracowanie stabilnych, opartych na współpracy i wzajemnym zrozumieniu relacji oraz kontaktów z partnerami biznesowymi.Janusz Jarosiński to nie tylko skuteczny menedżer, ale również gdyński patriota. W trakcie jego kadencji w porcie i współpracy z miastem powstało wiele inwestycji. Wśród nich m.in. układy drogowe ulic Janka Wiśniewskiego i Polskiej oraz zmodernizowane nabrzeże Pomorskie, jedno z bardziej reprezentacyjnych miejsc miasta. Dworzec Morski wyremontowany przez miasto, w którym mieści się obecnie Muzeum Emigracji, został wydzierżawiony od Zarządu Morskiego Portu Gdynia S.A. Warto pamiętać, że budowane przez port obiekty powstawały z uwzględnieniem historii naszego miasta i we współpracy z miejskim konserwatorem zabytków.Medale im. Eugeniusza Kwiatkowskiego oraz honorowe obywatelstwo Gdyni wręczone będę podczas uroczystej sesji Rady Miasta Gdyni, która odbędzie się 10 lutego o godz. 18:00 w Teatrze Miejskim.Dotychczasowych laureatów nagród i wyróżnień przyznawanych przez Radę Miasta Gdyni znajdziemy na stronie gdynia.pl. Opublikowano: 27.01.2025 15:50 Autor: Magdalena Śliżewska (magdalena.slizewska@gdynia.pl) Zmodyfikowano: 31.01.2025 11:49 Zmodyfikował: Magdalena Śliżewska