PKO Gdynia Półmaraton 2025 – zmiany w organizacji ruchu
Co nowego

Żydowscy architekci modernizmu w InfoBoxie

Wystawa „Miejskie sieci modernizmu i rola architektów i architektek pochodzenia żydowskiego. Przykład Gdyni”. Fot. Przemysław Kozłowski

Wystawa „Miejskie sieci modernizmu i rola architektów i architektek pochodzenia żydowskiego. Przykład Gdyni”. Fot. Przemysław Kozłowski

Budowlany boom przedwojennej Gdyni przyciągał z całego kraju młodych, zdolnych architektów i dawał szanse projektować nowoczesne realizacje. Wśród nich była spora grupa twórców żydowskiego pochodzenia. To im i ich modernistycznym projektom poświęcona jest otwarta wczoraj w InfoBoxie wystawa.


Otwarta wczoraj w Gdynia InfoBox wystawa „Miejskie sieci modernizmu i rola architektów i architektek pochodzenia żydowskiego. Przykład Gdyni” przyjechała z Berlina, gdzie miała miejsce jej pierwsza odsłona jesienią ub. r. To dziecko Instytutu Pileckiego w Berlinie i Stowarzyszenia Gesellschaft zur Erforschung des Lebens und Wirkens deutschsprachiger jüdischer Architekten, które bada życiorysy architektów żydowskich w Europie w okresie międzywojennym. Współorganizatorem edycji w InfoBoxie jest Miasto Gdynia.

- To taka specjalna oferta zarówno dla gdynian, jak i gości, którzy w ciągu najbliższych tygodni odwiedzą nasze miasto. Możliwość zapoznania się z bardzo ciekawymi aspektami gdyńskiego modernizmu: architektura ale też detal, nowe spojrzenie przy współpracy z Instytutem Pileckiego, prezentacja dorobku architektów pochodzenia żydowskiego, którzy projektowali nasze miasto. Ale myślę, że przede wszystkim to wielka uczta dla fanów gdyńskiego modernizmu i szansa na to, by pogłębić wiedzę na temat tego szczególnego czasu i szczególnych faktów w historii naszego miasta – mówi Wojciech Szczurek, prezydent Gdyni, który oficjalnie otworzył wystawę.


Otwarcie wystawy, od lewej: Witold Okun, Instytut Pileckiego w Berlinie, kurator; dr Małgorzata Jędrzejczyk, Instytut Pileckiego w Berlinie, kuratorka, Wojciech Szczurek, prezydent Gdyni; Marek Stępa, naczelnik Wydziału Ochrony Dziedzictwa; Markos Pagudis, prezes Agencji Rozwoju Gdyni. Fot. Przemysław Kozłowski
Otwarcie wystawy, od lewej: Witold Okun, Instytut Pileckiego w Berlinie, kurator; Małgorzata Jędrzejczyk, Instytut Pileckiego w Berlinie, kuratorka; Wojciech Szczurek, prezydent Gdyni; Marek Stępa, naczelnik Wydziału Ochrony Dziedzictwa; Markos Pagudis, prezes Agencji Rozwoju Gdyni. Fot. Przemysław Kozłowski


W Berlinie ekspozycja wystawiana była w pawilonie BHROX bauhaus reuse i towarzyszyły jej prelekcje gdyńskich specjalistów w dziedzinie architektury i modernizmu – dr Marka Stępy, naczelnika Wydziału Ochrony Dziedzictwa w Urzędzie Miasta Gdyni i dr Roberta Hirscha, Miejskiego Konserwatora Zabytków w Gdyni.



- Pawilon BHROX bauhaus reuse na placu Ernsta Reutera został złożony z elementów rozebranych przy remoncie fasady siedziby Bauhausu, szkoły architektury, rzemiosł i innych przedmiotów, ale pamiętanej głównie za wkład w architekturę modernizmu. Tak więc przeżywałem duże emocje, wchodząc do tego pawilonu, a potem jeszcze większe emocje, oglądając wystawę o dorobku gdyńskich architektów pochodzenia żydowskiego, działających w latach 30. w zakresie architektury mieszkaniowej. Ta sama grupa miała wspaniały dorobek w zakresie architektury portowej - magazynów, składów, rożnych zakładów przetwórczych. Jak zobaczyłem tę wystawę, to pomyślałem, że nie może być tak, żeby wystawa powstała z udziałem szeregu osób z Gdyni, o gdyńskiej architekturze, rozpoczęła i zakończyła swój żywot w Berlinie. I pierwszego dnia, kiedy wystawę zobaczyłem, rozpoczęliśmy rozmowy o pokazaniu jej w Gdyni – mówił podczas wernisażu Marek Stępa.


Plansza poświęcona Elizie Unger. Fot. Przemysław Kozłowski
Plansza poświęcona Elizie Unger. Fot. Przemysław Kozłowski


Wystawa prezentuje dorobek, takich architektek i architektów jak: Eliza Unger, Władysław Grodzieński, Edward Fuhrschmied czy Gedalja Handwerger.

- Zdecydowaliśmy się wybrać taki punkt ciężkości dla tej wystawy z uwagi na niedostateczną ilość badań i pewne jeszcze niezapisane karty, które poświęcone są architekturze modernizmu, architekturze 20-lecia międzywojennego, nie tylko w Polsce ale też szerzej. Nadal wymaga ten obszar poszerzonych badań i odkrywania tej karty modernizmu i historii. Ale też z uwagi na biografie postaci pochodzenia żydowskiego, które tworzyły architekturę w tym okresie – mówi dr Małgorzata Jędrzejczyk z Instytutu Pileckiego w Berlinie, kuratorka wystawy. - Była to dosyć spora grupa twórców, którzy głównie w latach 30. wypłynęli na szersze wody działalności architektonicznej w Gdyni. W mieście, które przeżywało tak intensywny rozwój w latach 30. i gdzie panował też głód twórców młodych, zdolnych, którzy przybywali do miasta i chcieli włączyć się w proces tworzenia nowego miasta, kreowania nowej przestrzeni życiowej, sprawiało, że to miejsce stawało się wymarzonym polem działania, gdzie można było zacząć od nowa, gdzie można było wypróbować nowe realizacje, gdzie też pojawiał się kapitał, który wspierał tego typu inwestycje budowlane.


Więcej o koncepcji wystawy można przeczytać w artykule Gdyński modernizm w Berlinie, opublikowanym przy okazji wystawy w berlińskim BHROX bauhaus reuse.

Otwarcie wystawy w Gdynia InfoBox. Fot. Przemysław Kozłowski
Otwarcie wystawy w Gdynia InfoBox. Fot. Przemysław Kozłowski


Zespół kuratorski:

  • dr Małgorzata Jędrzejczyk
  • Witold Okun
  • Marie-Josée Seipelt
  • dr inż. arch. Günter Schlusche

Kwerendy i konsultacja merytoryczna:

  • dr Jarosław Drozd
  • dr inż. arch. Joanna Majczyk
  • Witold Okun
  • dr hab. inż. arch. Agnieszka Tomaszewic

Gdzie: Gdynia InfoBox, ul. Świętojańska 30

Zakończenie wystawy: 24 września 2023

Godziny otwarcia:

poniedziałek - piątek 10:00-18:00
sobota 11:00-18:00
niedziela 11:00-16:00

i

Galeria zdjęć

ikona Pobierz galerię
  • ikonaOpublikowano: 28.06.2023 10:49
  • ikona

    Autor: Przemysław Kozłowski (p.kozlowski@gdynia.pl)

  • ikonaZmodyfikowano: 28.06.2023 17:43
  • ikonaZmodyfikował: Agnieszka Janowicz
ikona

Zobacz także

Najnowsze