We wtorek 13 czerwca gościliśmy w Gdyni panów Tadeusza i Bogusława Sokołów, synów Franciszka Sokoła - Komisarza Rządu w Gdyni w latach 1933 - 39 r. Przybyli do Gdyni - ukochanego miasta ich Ojca, gdyż właśnie 13 czerwca 2006 mija 50. rocznica śmierci tego niezwyczajnego człowieka - wielce zasłużonego dla naszego Miasta. Podczas pobytu w Gdyni panowie Bogusław i Tadeusz spotkali się z samorządem Gdyni oraz uczestniczyć w nadaniu imienia Franciszka Sokoła Sali Posiedzeń UM (nr 112 na I piętrze Urzędu Miasta Gdyni), która w przeszłości była miejscem pracy Komisarza Rządu. Po tych uroczystościach udali się na wycieczkę po Gdyni, a wieczorem w kolegiacie p.w. NMP przy ul. Świętojańskiej odprawiona została uroczysta msza św. w intencji Franciszka Sokoła i Miasta. Życiorys Stefana Franciszka Sokoła (1890-1956) Urodził się 25-12-1890 r. w miejscowości Cyranka k/Mielca. Od 06-08-1914 do 05-03-1918 r. w Legionach Polskich Po zakończeniu wojny i odzyskaniu przez Polskę niepodległości aktywnie uczestniczył w tworzeniu administracji polskiej. Związany z obozem skupionym wokół Piłsudskiego, działacz BBWR. W latach 1931-1933 wicewojewoda stanisławowski. W wyniku zatargu z wojewodą został przeniesiony w styczniu 1933 r. do Departamentu Morskiego MSW w Warszawie, a następnie z dniem 10-02-1933 r. na stanowisko Komisarza Rządu w Gdyni. Funkcję tę sprawował do 01-09-1939 r., zachowując jego prerogatywy do 12 IX. W okresie jego rządów Gdynia stała się jednym z największych i o największej liczbie mieszkańców miast w Polsce. Franciszek Sokół uporządkował finanse Miasta i zintensyfikował inwestycje miejskie. Z żelazną konsekwencją realizował projekty powołania w Gdyni zawodowej Straży Pożarnej, zbudowania rzeźni miejskiej, hali targowej, Szpitala Miejskiego, Szpitala Zakaźnego i in. Za jego rządów zaczęła funkcjonować sprawna komunikacja miejska, uporządkowano zabudowę zwłaszcza śródmieścia, opracowano perspektywiczny plan jego rozwoju. Znacząco rozbudowana została infrastruktura komunalna miasta. Do 1939 r. wybrukowano i wyasfaltowano 90 km ulic chodników i krawężników, a zaprojektowano 400 km kolejnych. Sokół przyczynił się do uratowania przed likwidacją Stoczni Gdyńskiej. Swoimi działaniami wspierał wojsko m.in. przyczyniając się do wybudowania koszar w Redłowie dla II MPS. W dniu 1 września 1939 r. Sokół otrzymał nominację na szefa administracji Obszaru Nadmorskiego i Komisarza Cywilnego przy Dowódcy Floty. Jego władza sięgała czterech powiatów: Morskiego, Kartuskiego, Kościerskiego i grodzkiego w Gdyni oraz zdobytego terytorium Wolnego Miasta Gdańska. Gdy w trakcie umiejętnie prowadzonej obrony Wybrzeża, wobec przeważających sił niemieckich, na rozkaz płk. Stanisława Dąbka oddziały polskie 12 września zaczęły wycofywać się z Gdyni na Kępę Oksywską - wraz z wojskiem na Oksywie udał się również Sokół. Admirał Józef Unrug powołał następnie Komisarza jako ppor. rezerwy do służby czynnej i wezwał do swego sztabu na półwyspie, gdzie został przydzielony do sztabu kmdr. S. Frankowskiego. Wraz z załogą helską został wzięty do niewoli. W marcu 1940 r. został przewieziony do siedziby Gestapo w Gdańsku - oskarżony o działalność na szkodę Rzeszy. Po długotrwałym śledztwie został w 1941 r. osadzony w KL Stutthof. Przeniesiony do Mauthausen doczekał tam wyzwolenia. Dnia 18-06-1945 r. wrócił do kraju. Wkrótce został ściągnięty przez b. wicepremiera E. Kwiatkowskiego do Delegatury Rządu dla Spraw Wybrzeża w Gdańsku na stanowisko Szefa Działu Odbudowy Miast, a później Działu Zagadnień Materiałów i Wyposażenia Technicznego. W ten sposób powrócił, aczkolwiek pośrednio, do swojej ukochanej Gdyni. W 1947 r. uniknął losu E. Kwiatkowskiego i wydalenia z wybrzeża, ale został zmuszony do przeniesienia się do Warszawy. Od 01-10-1947 r. pełnił obowiązki dyrektora, a od 30.10.1948 r. dyrektora Biura Ekonomicznego w Ministerstwie Pracy i Opieki Społecznej. Jednocześnie był wicedyrektorem w Departamencie Zatrudnienia. Z dniem 14-01-1950 r. został 'zdegradowany' do stanowiska Głównego Inspektora w Urzędzie Pełnomocnika Akcji Robót Rozbiórkowych. Umarł w Krynicy 13-06-1956 r. Był autorem wielu niepublikowanych notatek i wspomnień. Opublikowane zaś zostały: Gdynia w służbie Rzeczypospolitej (Radom 1939) i artykuły w czasopismach gospodarczych i administracyjnych, zaś pośmiertnie - wspomnienia Żyłem Gdynią (1998). Odznaczony austriackim brązowym Medalem 'Za odwagę' (1915), Krzyżem Walecznych (1923), Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (1928), Krzyżem Niepodległości (1931/32), Brązowym Medalem za Długoletnią Służbę (1938), a także Krzyżem Komandorskim Orderu Św. Sawy (1938). Jego imieniem nazwano ulicę jak również osiedle Sokółka w Chwarznie-Wiczlinie. na zdjęciu: synowie Franciszka Sokoła z prezydentem Gdyni Wojciechem Szczurkiem oglądają historyczną, przedwojenną Księgę Pamiątką, do której niegdyś wpisał się ich Ojciec; foto: Dorota Neke Opublikowano: 13.06.2006 00:00 Autor: dnelke