Dzieci i młodzież z Ukrainy w gdyńskich szkołach

Do naszego kraju przybyło już blisko milion uchodźców z Ukrainy. Dużą część z nich stanowią dzieci. W związku z tym w najbliższym czasie w naszym mieście może się pojawić nawet kilka tysięcy młodych ludzi. Najmłodsi, często z traumą wojenną, powinni jak najszybciej trafić do szkół. Gdynia robi wszystko, aby im to ułatwić. W Szkole Podstawowej nr 26 naukę rozpoczęło już 50 dzieci z Ukrainy.

- Od rozpoczęcia wojny w Ukrainie do Gdyni trafiło wiele dzieci, 50 z nich zgłosiło chęć, by rozpocząć edukację w naszych placówkach. Otoczone są szczególną opieką - mówi Wojciech Szczurek, prezydent Gdyni. - Na bazie Szkoły Podstawowej nr 26, gdzie już wcześniej zostały podjęte takie działania, które pomagają dzieciom z Ukrainy i Białorusi, zbudowaliśmy bardzo szybko bazę pierwszą. W kolejnych szkołach powstają kolejne oddziały przygotowawcze. Zrobimy wszystko, by każde dziecko, które trafi do Gdyni z terenów objętych wojną otoczone było opieką. Mamy świadomość, że z jednej strony to jest szansa na to, by jak najszybciej te dzieci mogły, ucząc się języka polskiego, trafić do normalnego systemu szkolnego, ale też w tych trudnych dniach nauka w szkole to coś więcej. To jest także poczucie bezpieczeństwa, spokoju, oderwania myśli od tego, co się dzieje w ojczyźnie naszych przyjaciół.

- Oddziały dla uczniów z doświadczeniem migracji polegają na tym, że realizuje podstawę programową każdej z klasy, taką jak w klasach z dziećmi, które chodzą w polskiej szkole. Natomiast język polski jest uczony na każdej godzinie lekcyjnej. Na matematyce, na geografii, na przyrodzie - opowiada Alicja Bajduszewska, dyrektor Szkoły Podstawowej nr 26. - Uczniowie są w klasach do piętnaściorga dzieci. Nauczyciele znają podstawy ukraińskiego. Skończyli studia podyplomowe nauki języka polskiego jako drugiego, więc starają się w jak najprostszy sposób przekazać tę wiedzę uczniom. W tych klasach są tylko uczniowie z doświadczeniem migracji. W tej chwili są to prawie w stu procentach uczniowie z Ukrainy. Dzieci biorą udział w konkursach, biorą udział w lekcjach WFu, to są grupy mieszane, żeby jak najszybciej się poznawali z uczniami z klasy polskiej. Normalnie klas jest trzy. Jeden-trzy to jest jedna klasa, cztery-sześć druga klasa, siedem-osiem trzecia klasa. Miejsc jest 45, do piętnaściorga uczniów w jednej klasie. Na półrocze zwołujemy komisję z nauczycieli uczących języka polskiego, z pedagoga i psychologa i na półrocze jest przesunięcie uczniów, którzy opanowali język polski w takim stopniu, aby mogli się uczyć w klasie z polskimi dziećmi. Na ogół zostają w naszej szkole, ale także mają prawo do powrotu do rejonu, tam gdzie mieszkają. Naukę w takiej klasie może uczeń kontynuować dwa lata.

- Każdego dnia przygotowujemy nową ofertę dla dzieci z Ukrainy. To z jednej strony dopełnienie istniejących oddziałów, ale przede wszystkim to dodatkowe godziny nauki języka polskiego i wsparcie psychologiczne, bo pamiętajmy, że to nie tylko nauka, nie tylko wiedza z zakresu językowego, ale to także niezbędna pomoc - mówi Bartosz Bartoszewicz, wiceprezydent Gdyni ds. jakości życia. We wszystkich gdyńskich placówkach jesteśmy przygotowani, aby tego typu pomoc świadczyć, mamy także poradnie psychologiczno-pedagogiczne, ale kluczowe jest to, że przyjmiemy w każdej gdyńskiej szkole dzieci, które są z Ukrainy. Ważne jest to, aby zgłaszać się do swojej szkoły rejonowej. Te szkoły są przygotowane, przystosowane, aby takich właśnie uczniów przyjmować. W szkole każda osoba zostanie poinstruowana jakiego rodzaju dokumenty należy złożyć. Zależy nam na tym, aby te dzieci jak najszybciej stały się uczniami i częścią społeczności szkoły.

Jakie są zasady przyjmowania ukraińskich dzieci do szkół?

Grafika przdstawiająca możliwości zapisania dziecka do szkoły

W Gdyni wszystkie dzieci przyjmowane są na podstawie oświadczeń rodziców. Nie jest problemem brak świadectwa, o którym nie każdy przecież pamięta uciekając z bombardowanego miasta. Wszystkie potrzebne dokumenty, w języku ukraińskim rodzice otrzymają w sekretariacie szkoły. Można też je pobrać tutaj.

Jeżeli chodzi o szkoły podstawowe w mieście obowiązuje rejonizacja. Teoretycznie więc rodzice, powinni zapisać dziecko do szkoły w swoim rejonie. Listę podstawówek można znaleźć tutaj.

Jednak rodzice dzieci z doświadczeniem migracyjnym mają jeszcze jedną możliwości, mogą bowiem, niezależnie od regionu zamieszkania, wybrać szkołę, która prowadzi tzw. oddziały przygotowawcze. W Gdyni obecnie jest to Szkoła Podstawowa nr 26, znajdująca się przy ulicy Tatrzańskiej 40.

W tej szkole działają klasy przygotowawcze, w których mali przybysze, najczęściej zza wschodniej granicy, uczą się języka polskiego. Gdy opanują podstawy, mogą uczyć się dalej już w standardowej klasie w tej placówce, bądź w swojej szkole rejonowej. Szkoła nr 26 jest wyjątkowa: są tam wyspecjalizowani nauczyciele, tłumacze i asystenci międzykulturowi m.in.:

Oksana Dubovyk – nauczycielka języka ukraińskiego, asystentka językowo-kulturowa w Gdyni, która obecnie udziela wszelkich informacji rodzicom chcącym zapisać dzieci do szkoły w Gdyni. Równocześnie zajmuje się też tłumaczeniami dokumentów, wyjaśnia wszystkie wątpliwości związane z edukacją w naszym mieście w języku ukraińskim.

Joanna Samp-Szulc – nauczycielka języka polskiego jako obcego/drugiego i koordynatorka oddziałów przygotowawczych. Zajmuje się również wparciem dla nauczycieli innych szkół, którym przybędą uczniowie bez znajomości języka polskiego.

Dyrektor szkoły Alicja Bajduszewska ma ogromne doświadczenie w pracy z dziećmi i dorosłymi z doświadczeniem migracyjnym. Koordynuje działaniami związanymi z edukacją dzieci ukraińskich na terenie całego miasta, pośredniczy między rodzicami a dyrektorami innych szkół. Wspiera również nauczycieli.

- Odbieramy kilkadziesiąt telefonów dziennie, działamy na kilku frontach równocześnie – mówi Alicja Bajduszewska. - W tej chwili mamy jeszcze miejsca w klasach przygotowawczych, więc w pierwszej kolejności możemy przyjmować dzieci do nas, ale to już za chwilę stanie się niemożliwe, w związku z tym dzieci powinny trafiać do szkół w rejonie. Miejsca są i każde dziecko zostanie przyjęte do szkoły.

Klasy przygotowawcze ruszą również od nowego roku szkolnego w Szkole Podstawowej nr 21 przy ulicy Jana z Kolna 5.

- W naszym regionie jest duża społeczność ukraińska, pewnie dzieci będzie gwałtownie przybywać, dlatego uznaliśmy, że to konieczne – mówi Anna Jachowska, dyrektor szkoły. - Pomysł z klasami przygotowawczymi powstał dziś rano i natychmiast rozpoczęliśmy jego realizację. Pomagają nam w organizacji doświadczeni w tym zakresie pedagodzy z „26”.

Dodatkowo Szkoła Podstawowa nr 26 w Gdyni wspólnie z Uniwersytetem Gdańskim rusza z dużym projektem bezpłatnej nauki języka polskiego dla obcokrajowców. Koordynatorem z ramienia UG jest prof. Aneta Lewińska z Wydziału Filologii Polskiej, od strony szkoły wspiera ją Tamara Barcińska, nauczycielka. W projekt zaangażowało się już 400 studentów filologii polskiej, którzy gotowi są prowadzić zajęcia wolontaryjnie. Lekcje ruszą już niebawem. Tak dużego projektu wsparcia w tak krótkim czasie nie zorganizowało jeszcze żadne inne miasto w Polsce.

- Chcemy uruchomić te kursy jak najszybciej, nauka języka jest konieczna nie tylko ze względów praktycznych, ale również ma wpływ na przywrócenie poczucia bezpieczeństwa – dodaje dyrektor Bajduszewska.

Wszelkie informacje dostępne będą w Szkole Podstawowej nr 26.

Wersja tekstu w języku ukraińskim:

У Польщі вже понад півмільйона біженців з України. Значна частина з них – діти. Наймолодшим, найчастіше тим, що здобули військових травмувань, слід якомога швидше йти до шкіл. Гдиня робить усе, щоб це полегшити.

Які правила прийому українських дітей до шкіл?
У Гдині приймаємо всіх дітей на підставі заяви батьків. Немає проблеми у зв'язку з відсутністю свідоцтва, про яке не всі згадують, тікаючи з розбомбленого міста. Усі необхідні документи батьки отримають українською мовою в секретаріаті школи. Ви також можете завантажити їх нижче.

Стосовно початкових шкіл міста діє районізація. Теоретично батьки повинні записати дитину до школи свого району. Список початкових шкіл можна знайти тут.

Однак у батьків дітей з міграційним досвідом є ще один варіант, адже вони можуть, незалежно від регіону проживання, обрати школу, в якій працює т.зв. підготовчі відділення. У Гдині на даний момент це початкова школа No 26, що на Татшаньській, 40. У цій школі є підготовчі класи, де новачки вивчають польську мову. Після того, як вони оволодіють основами, вони можуть продовжити навчання у стандартному класі в цій школі або в школі свого району. Школа № 26 унікальна: є вчителі-спеціалісти, перекладачі та міжкультурні помічники.

Також з нового навчального року розпочнуться підготовчі класи в Початковій школі No 21 за адресою Яна з Кольна, 5.

Крім того, Початкова школа No 26 м. Гдиня разом із Гданським університетом розпочинає великий проект безкоштовного вивчення польської мови для іноземців. Координаторем зі сторони Університу являється проф. Анета Левінська з факультету польської філології, зі сторони школи її підтримує вчитель Тамара Барцінська. У проекті вже залучено 400 студентів польської філології, які готові проводити волонтерські заняття. Незабаром розпочнуться уроки. Жодне інше місто в Польщі не організувало такого масштабного проекту підтримки за такий короткий час. Вся інформація буде у Початковій школі No26.