W Polsce, nowotwory głowy i szyi stanowią około 5% wszystkich nowotworów złośliwych. Są to choroby, które wciąż często są diagnozowane zbyt późno, co znacznie obniża szanse na skuteczne leczenie. W odpowiedzi na ten problem, każdego roku, w trzecim tygodniu września organizowany jest „Tydzień Profilaktyki Nowotworów Głowy i Szyi”, który ma na celu zwrócenie uwagi na wczesne objawy choroby oraz promowanie regularnych badań profilaktycznych. Nowotwory głowy i szyi to grupa nowotworów złośliwych, które występują w różnych częściach tego regionu ciała, takich jak jama ustna, gardło, krtań, nos, zatoki przynosowe czy ślinianki. Wczesne objawy są niestety często niejednoznaczne, co sprawia, że pacjenci zbyt późno zgłaszają się do lekarza.Czynniki ryzyka nowotworów głowy i szyi to przede wszystkim palenie papierosów, nadmierne spożywanie alkoholu oraz infekcja wirusem HPV (Human Papilloma Virus), który przyczynia się do rozwoju raka jamy ustnej i gardła.Nowotwory głowy i szyi rozwijają się często powoli, a ich wczesne objawy są na tyle subtelne, że łatwo je zbagatelizować. Kluczowym elementem jest jednak ich wczesne wykrycie. Rak w początkowym stadium daje bowiem znacznie większe szanse na pełne wyleczenie niż rak zaawansowany, który może już rozprzestrzenić się na inne narządy. W Polsce, niestety, ponad połowa nowotworów głowy i szyi diagnozowana jest w późnym stadium choroby, co znacząco obniża rokowania. Wczesne wykrycie choroby, na przykład w stadium przedinwazyjnym lub niskozaawansowanym, daje szanse na wyleczenie sięgające nawet 80-90%. Dlatego organizacje zdrowotne i stowarzyszenia lekarzy w Polsce coraz częściej zwracają uwagę na konieczność popularyzowania badań profilaktycznych. Tydzień Profilaktyki Nowotworów Głowy i Szyi – idea i cele Tydzień Profilaktyki Nowotworów Głowy i Szyi, który odbywa się co roku we wrześniu, to ogólnopolska akcja, która ma na celu edukację społeczeństwa na temat tej grupy nowotworów, zwiększenie świadomości na temat ich wczesnych objawów oraz zachęcenie do wykonywania badań profilaktycznych. Podczas tego tygodnia wiele placówek medycznych oferuje bezpłatne badania kontrolne, które mogą pomóc w wykryciu nowotworów we wczesnym stadium. W kampanię zaangażowane są szpitale, poradnie laryngologiczne, onkologiczne i dentystyczne, gdzie pacjenci mogą skonsultować się ze specjalistami. Tego rodzaju działania profilaktyczne są nieocenione, zwłaszcza że wczesna diagnoza ratuje życie. Jak wygląda sytuacja w Gdyni?Na Oddziale Chirurgii Rekonstrukcyjnej Głowy i Szyi i Chirurgii Robotycznej, Szpitalu Morskim im. PCK w Gdyni od otwarcia oddziału w marcu 2024 r. zdiagnozowano około 120 pacjentów i wykonano około 100 operacji. Do najczęstszych nowotworów głowy i szyi diagnozowanych na naszym oddziale należą nowotwory krtani oraz jamy ustnej. Zdarzają się ponadto nowotwory gardła, migdałków czy jamy nosa. Im bardziej zaawansowany jest stan nowotworu, tym większe jest ryzyko jego niewyleczalności. (...) – mówi doktor Michał Dawidek, otolaryngolog, starszy asystent z Oddziału Chirurgii Rekonstrukcyjnej Głowy i Szyi i Chirurgii Robotycznej. W Polsce świadomość na temat nowotworów głowy i szyi rośnie, ale nadal pozostaje wiele do zrobienia. Mimo iż Tydzień Profilaktyki Nowotworów Głowy i Szyi staje się coraz bardziej rozpoznawalny, wciąż wiele osób nie wie, że objawy takie jak przewlekła chrypka, bolesne owrzodzenia w jamie ustnej czy trudności w przełykaniu mogą być pierwszymi sygnałami poważnej choroby. W konsekwencji duża część pacjentów zgłasza się do lekarza, kiedy choroba jest już zaawansowana. Polska mierzy się z wyzwaniami w dostępie do opieki medycznej, zwłaszcza jeśli chodzi o czas oczekiwania na wizytę u specjalistów. W wielu regionach kraju problemem jest też ograniczona liczba placówek oferujących zaawansowane badania diagnostyczne. Jednak dzięki rosnącemu naciskowi na profilaktykę oraz coraz większemu zaangażowaniu w kampanie społeczne, sytuacja powoli się poprawia. Jednym z istotnych kroków w walce z nowotworami głowy i szyi było wprowadzenie Narodowego Programu Zwalczania Chorób Nowotworowych, który stawia na edukację, wczesną diagnozę oraz poprawę jakości opieki nad pacjentami onkologicznymi. Ponadto, coraz częściej mówi się o znaczeniu szczepień przeciwko wirusowi HPV, który może przyczyniać się do rozwoju nowotworów w obrębie jamy ustnej i gardła. Programy szczepień, choć wciąż rozwijające się, mogą odegrać kluczową rolę w profilaktyce tych nowotworów. Nowoczesne metody leczenia Wczesne wykrycie to tylko połowa sukcesu. Drugim krokiem jest skuteczne leczenie. W Polsce stosowane są najnowsze metody leczenia nowotworów głowy i szyi, które obejmują zarówno chirurgię, jak i terapie systemowe. Nowoczesne techniki, takie jak precyzyjna chirurgia endoskopowa czy radioterapia z modulacją intensywności (IMRT), pozwalają na leczenie z mniejszym uszkodzeniem zdrowych tkanek i lepszymi wynikami dla pacjentów. Immunoterapia, która zyskuje na znaczeniu w leczeniu nowotworów, także staje się dostępna w Polsce, zwłaszcza w leczeniu zaawansowanych przypadków. To innowacyjne podejście wspomaga układ odpornościowy w walce z rakiem, co daje nowe szanse pacjentom, u których tradycyjne metody leczenia nie przyniosły oczekiwanych rezultatów. Dlaczego warto badać się regularnie? Tydzień Profilaktyki Nowotworów Głowy i Szyi to nie tylko kampania edukacyjna, ale także okazja, by zadbać o swoje zdrowie. Wczesne wykrycie raka głowy i szyi daje ogromne szanse na skuteczne leczenie i całkowite wyleczenie. Regularne badania, zwłaszcza dla osób należących do grupy ryzyka, mogą uratować życie. Dlatego ważne jest, aby nie lekceważyć żadnych niepokojących objawów i regularnie konsultować się z lekarzem. Profilaktyka i wczesna diagnostyka to klucz do walki z nowotworami, a świadomość społeczna na temat tych chorób jest coraz większa, dzięki kampaniom takim jak „Tydzień Profilaktyki Nowotworów Głowy i Szyi”. Im więcej osób będzie świadomych ryzyka i podejmie działania profilaktyczne, tym większe będą szanse na zmniejszenie liczby zachorowań oraz poprawę rokowań dla pacjentów w Polsce. Opublikowano: 19.09.2024 12:07 Autor: Michał Sałata (michal.salata@gdynia.pl) Zmodyfikowano: 20.09.2024 14:07 Zmodyfikował: Małgorzata Omachel - Kwidzińska