Bezpiecznie i kolorowo – tak może być przed szkołą

Zakończyły się konsultacje społeczne, które wyłoniły najbardziej optymalny projekt zmian przed budynkiem Zespołu Szkół Ogólnokształcących nr 6 przy ul. Hallera 9. Ulica może być nie tylko bezpieczna, ale i kolorowa – ozdobi ją mural zaprojektowany przez Traffic Design i namalowany na asfalcie. Wszystko w ramach grantu od Bloomberg Philantropies i programowi Asphalt Art Initiative.

Wąska, sielska, senna ulica, wijąca się pośród zieleni i niskiej zabudowy Wzgórza św. Maksymiliana. Dwa razy na dobę – rano i popołudniu – w tym miejscu panuje chaos. Korek, auta wciskające się i zajmujące chodnik, pobocze i każdy metr ulicy – wszyscy rodzice próbują w tym samym czasie odstawić pociechy autem pod samą szkołę, a potem je odebrać. A jeszcze musi się zmieścić szkolny bus. Pomiędzy pojazdami przeciskają się dzieci, a szkoła musi delegować pracowników do zarządzania ruchem. To wszystko rodzi konflikty między rodzicami i sąsiadami, którzy przez korek nie mogą wyjechać spod swoich posesji.

Tak dalej być nie może – mówią sąsiedzi i postanawiają wziąć sprawy w swoje ręce. Nie ma jednak zgody co do rozwiązania. Niektórzy wystawiają na własną rękę na chodnik donice z kwiatami, by uniemożliwić na nim parkowanie. Choć tak wygląda codzienność nie tylko tej placówki, to tutaj od początku roku skupiła się diagnoza i konsultacje, których celem było znalezienie akceptowalnego rozwiązania na zwiększenie komfortu i bezpieczeństwa uczniów zmierzających do tej placówki.

– Mieszkam za rogiem, trzy minuty drogi stąd, i bardzo często przechodzę tędy w drodze nad morze i też bardzo dużo czasu spędzam z córką na tym placu zabaw – mówi Adam Chyliński, mieszkaniec dzielnicy, ojciec trzyletniej córki. – Mimo że nie jestem użytkownikiem pierwszego planu tej przestrzeni, to doświadczyłem tego, co się tutaj dzieje. Jak się tu spaceruje, to widać chaos komunikacyjny, widać że dzieci przemykają między samochodami, że niektórzy kierowcy parkują gdzie popadnie i nie jest zbyt bezpiecznie.

Jako że gdynianin zajmuje się zawodowo procesem planowania miejsc, który łączy wiedzę ekspertów z głosem społeczności lokalnych, umożliwiającym projektowanie przestrzeni przyjaznych użytkownikom, uwzględniających wartości estetyczne oraz odpowiadających na potrzeby społeczne – rozpoczyna poszukiwania rozwiązania kryzysowej sytuacji.

I tak trafia na konkurs grantowy Bloomberg Philanthropies – nowojorskiej fundacji wspierającej działania na rzecz środowiska, zdrowia publicznego, sztuki, innowacji i edukacji. Tak rozpoczyna się praca nad projektem „Koda”.

O przyznaniu Gdyni grantu Bloomberg Philanthropies na transformację przestrzeni publicznej przed gmachem Zespołu Szkół Ogólnokształcących nr 6 przy ul. Hallera 9 i będącej jego efektem projekcie „Koda” pisaliśmy w październiku 2022 roku.

Konsultacje społeczne

Jako że placemaking łączy wiedzę ekspercką z oczekiwaniami społecznymi, koordynatorzy projektu rozpoczynają w lutym br. konsultacje – od dużego, otwartego spotkania dla wszystkich, które wyłoniło osoby zainteresowane dalszą pracą, po osobne spotkania z wszystkim zainteresowanymi stronami – zarówno z dziećmi, dla których organizują warsztaty i grę plenerową, jak i z dorosłymi – dyrekcją szkoły, Radą Rodziców, sąsiadami, przedstawicielami Wydziału Inwestycji Urzędu Miasta Gdyni. Swoją opinię nt. ustanowienia przed ZSO nr 6 „ulicy szkolnej” (tzn. ulicy z ograniczonym lub całkowicie wyeliminowanym ruchem samochodów) przekazała także Rada Dzielnicy. Decydujący etap konsultacji miał miejsce w maju i czerwcu, kiedy społeczność przekazała swoje rekomendacje i ulepszenia do zaproponowanych trzech wariantów zmian.

– Zależało nam na tym, żeby spotkać naraz wszystkich interesariuszy i wszystkich użytkowników. To jest kilka grup: okoliczni mieszkańcy, pracownicy szkoły, rodzice uczniów, dzieci – nasz najważniejszy interesariusz, przedstawiciele miasta – opowiada Adam Chyliński. – W takich dyskusjach każdy z nas ma swoje doświadczenia, użytkuje przestrzeń w jakiś sposób i myśląc o przyszłości miejsca, myśli przede wszystkim o sobie i o swoich potrzebach. A my na tym warsztacie chcemy porozmawiać o swoich potrzebach, ale też wzbić się ponad jednostkowe perspektywy. Scenariusz spotkania jest tak skonstruowany, żeby krok po kroku otwierać sobie głowę i dochodzić do mozaiki potrzeb różnych użytkowników, żeby każdy namacalnie zobaczył jak te potrzeby są różne i jak jest ich dużo. I żeby wszyscy zrozumieli, że my siłą rzeczy musimy wziąć pod uwagę wszystkie te potrzeby.

Spotkania odbyły się w szkolnej stołówce. Pierwsze – warsztatowe – z inicjatywy organizatorów, drugie – z inicjatywy jednej z sąsiadek. Dodatkowo, w dniach 21.06-04.07 dostępna była ankieta online. Ze 123 wypełnionych formularzy wyłonił się ostatecznie obraz potrzeb społeczności szkolnej i społeczności sąsiedzkiej oraz jej gotowość na zmiany.

Bezpieczeństwo przede wszystkim

Jako że priorytetem jest bezpieczeństwo dzieci, wszystkie trzy koncepcje zakładały zmianę organizacji ruchu poprzez wprowadzenie strefy zamieszkania na wąskiej ulicy Hallera.

Proces konsultacyjny pokazał, że część mieszkańców tej części dzielnicy Wzgórze Św. Maksymiliana nie jest gotowa na zdecydowany krok w stronę „ulicy szkolnej”. Dlatego, ażeby projekt AsphaltArt mógł spełnić swoją rolę – integracyjną, a jednocześnie realnie zwiększyć przestrzeń przed szkołą dla dzieci, w uzgodnieniu z prezydentem ustalono, że do końca roku wykonany będzie mniejszy zakres, który nie obejmie dużych zmian na pasach ruchu. Wielkość grantu – 106 tys. zł (25 tys. dolarów) – to środki na tyle duże, żeby przy pomocy farby i małej architektury uporządkować plac przed szkołą oraz dojście od ul. Żołnierzy Dywizji Kościuszkowskiej.

Do realizacji przygotowano zmodyfikowany wariant dwukierunkowy ze strefą zamieszkania. Na jego postawie Zarząd Dróg i Zieleni wraz z nowym rokiem szkolnym wprowadzi nowe oznakowanie na placu.

– Dzięki dotacji fundacji Bloomberg Philanthropies i dzięki metodologii AsphaltArt, poza malowaniem znaków poziomych i wprowadzaniu oznakowania pionowego, mamy środki, aby do nowej przestrzeni wprowadzić sztukę. – mówi Barbara Marchwicka, Pełnomocnik Prezydenta ds. przestrzeni publicznych – Mam nadzieję, że ten mały pierwszy krok, przede wszystkim jego efekty, przekonają sceptyków, że warto odważniej podchodzić do reorganizacji przestrzeni publicznych przed placówkami oświatowymi – dodaje.

na zdjęciu mapka Wzgórza św. Maksymilina z propozycjami zmian w organizacji ruchu na ul. Hallera

Mural na asfalcie zaprojektuje i wykona gdyńskie stowarzyszenie Traffic Design. Co ciekawe, stowarzyszenie z innego budżetu niż grant Bloomberg Philanthropies wykona również mural na ścianie szkoły, który będzie korespondował z tym na ulicy.

Szczegóły dotyczące zmian na ulicy Hallera można śledzić na grupie FB Kolorowe Wzgórze. Przed nami najważniejszy moment – malowanie muralu i impreza na jego otwarcie.

Opr. Przemysław Kozłowski i Barbara Marchwicka

logo Bloomberg Philanthropies