27. Ogólnopolskie Spotkania Podróżników, Żeglarzy i Alpinistów KOLOSY (za rok) 2024 DUŻA SALAGdynia Arena, ul. Kazimierza Górskiego 8wstęp wolny Piątek, 21 marca 2025 roku FOTOPLASTYKON & NOMINACJE DO NAGRÓDProwadzący: Dariusz Podbereski 11:00–11:05 OTWARCIE 27. OSPŻiA oraz KOLOSÓW (za rok) 202411:05–13:20 | BLOK I | FOTOPLASTYKON 11:05–11:35ZRODZENI W OUTBACKU. ABORYGEŃSCY HODOWCY BYDŁASzymon SpringerKiedy w 1953 roku Willie Shadforth kupował ranczo położone w australijskim interiorze, nie zdawał sobie sprawy, że zapisuje się na kartach historii. Dzisiaj bowiem uważa się go za jednego z pierwszych Aborygenów, którzy nabyli od Australii prawo do dzierżawy ziemi pod wypas. Szymon Springer spędził trzy tygodnie z rodziną Shadforthów, która w czwartym pokoleniu prowadzi swoją farmę, znaną jako Seven Emu Station. Uczestniczył w ryzykownych odłowach dzikiego bydła i dokumentował pracę współczesnych kowbojów. Szukał odpowiedzi na pytanie, co dla gospodarzy kryje się pod słowem tradycja.11:40–12:10OPOLE AROUND ICELAND 2024. JACHTEM WOKÓŁ ISLANDII Andrzej Kopytko, Wojciech Trzcionkowski Dziesięciometrowy, zbudowany w 1990 roku jacht s/y Opole z inicjatywy kapitana Andrzeja Kopytko, wyruszył w niekomercyjny rejs z Gdańska do Gdańska – wokół Islandii, zahaczając o koło podbiegunowe oraz porty Danii, Norwegii, Wysp Owczych i Szetlandów. Załogę stanowiła szesnastoosobowa grupa przyjaciół (podzielona na pięć etapów), wśród nich laureatka Super Kolosa, Joanna Pajkowska. Wyprawa obfitowała w spotkania z wieloma gatunkami morskich ryb, ssaków i ptaków, zaś postoje uczestnicy wyprawy wykorzystali na ambitne trekkingi oraz zwiedzanie ciekawych przyrodniczo terenów. 12:15–12:45 ODRYSEJA. KAJAKOWA WĘDRÓWKA OD CZECH DO BAŁTYKU Artur CzermakWciągająca podróż nie musi być daleka, a nowe perspektywy są na wyciągnięcie ręki. Udowadnia to Artur Czermak, który ostatniego lata wspólnie z partnerką spłynął kajakiem niemal całą Odrę – swoją rodzinną, ale dotąd nieznaną rzekę. Spływ okazał się bramą do poznania jej historii i strzępków dziedzictwa kulturowego, ale przede wszystkim do fascynującego świata nadrzecznej przyrody. Opowieść, której osią jest trwająca ponad miesiąc niespieszna kajakowa włóczęga, z jednej strony przenosi nas w czasy parowców i wielkich regulacji, a z drugiej – teraźniejszej – zaskakuje różnorodnością i unikatowością fauny i flory. W dobie powtarzających się katastrof ekologicznych warto rozmawiać o rzekach. A żeby rozmawiać, trzeba je najpierw poznać.12:50–13:20ZYGZAKIEM PRZEZ PARKI NARODOWE AMERYKI PÓŁNOCNEJ, NOWEJ ZELANDII I AUSTRALII Alicja WójcickaAlicja Wójcicka długo marzyła o takiej podróży. Przeglądała mapy, szukając na nich bezkresnych przestrzeni. W końcu wytyczyła trasę wiodącą przez Kanadę, Stany Zjednoczone, Nową Zelandię i Australię, obierając za motyw przewodni parki narodowe. W kwietniu 2023 wyszykowała rower i wyruszyła samotnie w roczną podróż. Odwiedziła klify Wielkich Jezior, prerie Manitoby i tundrę Alaski. Chłonęła wulkaniczne krajobrazy Nowej Zelandii i pejzaże wybrzeża Pacyfiku. Słuchała głosów modrzyków, kędziorników i ptaków kiwi. Z podróży przywiozła opowieść o osobistym odkrywaniu świata i podziwianiu natury z perspektywy rowerowego siodełka. W liczącej ponad 23 tysiące kilometrów trasie najpiękniejsze okazały się te drogi, których nie było w planie.13:20–13:40 | PRZERWA13:40–15:55 | BLOK II | FOTOPLASTYKON 13:40–14:10JELCZEM W HIMALAJE Maciej Pietrowicz, Ryszard Włoszczowski W 1979 roku miała miejsce wyprawa Sudeckiego Klubu Wysokogórskiego na szczyt Annapurny Południowej (7219 m). Przyniosła ona zarówno sukces – zdobycie wierzchołka szczytu przez Krzysztofa Wielickiego i Kazimierza Śmieszkę oraz wytyczenie nowej drogi na ścianie zachodniej – jak i dotkliwe tragedie: śmierć Józefa Koniaka, Juliana Ryznara i Jerzego Pietkiewicza, kierownika wyprawy. 45 lat później narodził się pomysł podróży śladami uczestników oryginalnej ekspedycji, a impulsem do jej realizacji stały się zapiski w dzienniku drugiego Jerzego – Pietrowicza, odnalezione przez jego syna, Macieja. W 1979 roku ekwipunek i niezbędne zapasy z Polski Ludowej do Nepalu transportował ciężarowy Jelcz. Drogowa odyseja dostarczyła wtedy silnych emocji. Ciężarówka musiała bowiem pokonać teren trzech toczących się konfliktów zbrojnych: w Kurdystanie, Afganistanie i Pakistanie. Wyprawa rocznicowa, która miała upamiętnić nie tylko dokonania Polaków na ścianach Annapurny, ale także ich zmagania logistyczne, musiała odbyć się w ten sam sposób: wysłużonym Jelczem. Cel został osiągnięty. Relacja z tej swoistej podróży w czasie będzie nie tylko hołdem dla uczestników dawnej wyprawy, lecz także refleksją nad pamięcią, wartościami rodzinnymi i duchem eksploracji. 14:15–14:45MOTOCYKLOWE KARAKORUMWitold Palak, Przemysław UrbańskiW tym roku na Kolosach będziemy odwiedzali Karakorum parokrotnie – za każdym razem z innej perspektywy. Z sprawą Witolda Palaka (wyróżnienie za rok 2013 i 2015) i Przemysława Urbańskiego spojrzymy na ten rejon z perspektywy zapalonych motocyklistów. Swoją podróż, planowaną od trzech lat, dwóch dobrych kumpli rozpoczęło w mieście Skardu, naturalnym punkcie startowym wypraw na K2 i Nanga Parbat. Na motocyklach Suzuki GS 150 pożyczonych od zaprzyjaźnionego miejscowego, ruszyli słynną Karakoram Highway, aż do przejścia granicznego z Chinami. A potem jeszcze dalej. Wspólnie przemierzyli płaskowyż Deosai i podjechali w rejon ośmiotysięczników. Na trasie były odcinki asfaltowe i był też trudny off-road. Nie brakowało spotkań: w wiosce Shimshal – mekce motocyklistów oraz w licznych wsiach położonych w Dolinie Hunza. 14:50–15:20GURU W KRAINIE KANGURÓW CZYLI W 100 DNI DOOKOŁA AUSTRALII Tomasz GorazdowskiKiedy wprawny radiowiec zasiada za kierownicą samochodu terenowego i rusza w studniową trasę, możemy być pewni, że powróci z wciągającą opowieścią. Tomasz Gorazdowski, „Life Guru”, wybrał się do Australii, by ruszając z miejscowości Cairns, zatoczyć pętlę zgodnie z ruchem wskazówek zegara. Trasa prowadziła od tropikalnego lasu Daintree, przez wybrzeża, sielskie równiny i rzeki na północy do czerwonej ziemi outbacku. Mimo ograniczenia czasowego, nie była to podróż na wyścigi, lecz gromadzenie ciekawych spotkań z fascynującym krajem, przyrodą, miejscami i ludźmi. 15:25–15:55 CAMINO I NIE TYLKO - PODRÓŻE W GŁĄB SIEBIEJanek MelaMinęło już przeszło 20 lat od pamiętnych wypraw nastoletniego wówczas Jaśka Meli na oba bieguny Ziemi, w których towarzyszył polarnikowi Markowi Kamińskiemu. Dzięki tym wyczynom, w trzy lata po fatalnym wypadku, który zakończył się podwójną amputacją, Jasiek stał się rasowym eksploratorem i inspiracją do pokonywania własnych ograniczeń. Dzisiaj, mając za sobą wiele przebytych szlaków, Janek docenia w szczególności spotkania, które owe szlaki przyniosły oraz przestrzeń w podróży, która pozawala lepiej przyjrzeć się samemu sobie. Na Kaukazie i Syberii, na Kilimandżaro i Elbrusie. W Patagonii, Hiszpanii i wreszcie na Camino de Santiago. 15:55–16:10 | PRZERWA16:10–18:25 | BLOK III | NOMINACJA DO NAGRODY MIASTA GDYNI & NOMINACJE DO KOLOSÓW: PODRÓŻE i WYCZYN 16:10–16:40345 DNI DOOKOŁA ŚWIATAMarta JasińskaPokonanie poważnej choroby było impulsem, który wypchnął Martę Jasińską w świat. Pierwszy etap samotnej podróży rozpoczęła na Alasce, a skończyła w Panamie. Przejechała autostopem Salwador, Honduras i Kostarykę. W Wenezueli pracowała z kadrą narodową w gimnastyce artystycznej. Uczestniczyła w weselu na Hawajach i rodzinnej uczcie w Tadżykistanie. Nie pomijała powszechnie odwiedzanych cudów natury: słonej pustyni Salar de Uyuni czy najwyższego wodospadu na Ziemi, Salto Angel. Przez 345 dni chłonęła świat, z którym o mały włos musiałaby się przedwcześnie pożegnać. 16:45–17:15HULAJNOGĄ WOKÓŁ JEZIORA NIASA (MALAWI)Dominik WieczorkiewiczDominik Wieczorkiewicz, który w 2023 pokonał na hulajnodze trasę między jeziorami Wiktorii i Tanganiką, pozostał wierny ulubionemu pojazdowi i jeziornym akwenom. Tym razem wybrał się przez Malawi, Tanzanię i Mozambik dookoła wielkiego Jeziora Niasa (Malawi). Udziału w wyprawie nie odmówił też wiernej kompance podróży, maskotce wilczycy szarej, Lupi. Długie przygotowania, biegi i treningi przydały się szczególnie na wschodnim brzegu jeziora, nieposiadającym w swoim sąsiedztwie utwardzonych dróg. W Tanzanii owe drogi okazały się po prawdzie korytami pełnymi błota. Bywało niebezpiecznie, bywało nostalgicznie, bywało i wesoło, zwłaszcza w chwilach, kiedy napotykani mieszkańcy ochoczo próbowali własnych sił na hulajnodze. Od Dominika usłyszymy więc właśnie o przydrożnych spotkaniach, o nieśpiesznym przemieszczaniu się i obserwacji świata z przyrodniczą wrażliwością – która każe również przyjrzeć się procesom deforestacji lasów deszczowych oraz życiu niewielkich afrykańskich istot. 17:20–17:50 Z ISTAMBUŁU NA HEL. ROWEREM WZDŁUŻ WYBRZEŻA EUROPYAleksander Nawrocki Okazuje się, że można być cyklistą z doskoku, z podstawową wiedzą o rowerach i z powodzeniem popedałować wzdłuż wybrzeża znacznej części Europy. W końcówce lutego Aleksander Nawrocki poleciał do Istambułu i na starym „góralu” za kilkaset złotych wyruszył w drogę. Nie spieszył się. Pokonywał średnio sto kilometrów dziennie. Zdarzały się parodniowe przystanki, kiedy napotkana osoba zapraszała samotnego rowerzystę do domu – jak w starym miasteczku na południu Włoch, gdzie każdego ranka gościa kontrolował zazdrosny mąż właścicielki. Licząca ponad 13 tys. kilometrów trasa przyniosła wiele pogodnych spotkań, rozmów, a nawet zwierzeń. Nie oszczędziła też trudności: pękających dętek, szwankujących zębatek, atakujących psów. Był też napad i ucieczka. 17:55–18:25PIESZO DOOKOŁA BAŁTYKUMichał Bradel22-letni Michał Bradel z sobie znanych przyczyn zapragnął obejść pieszo Bałtyk. Wyruszył w deszczowy dzień spod Radiostacji Gliwice, nie wiedząc jeszcze, że woda – nie tylko morska – będzie mu towarzyszyć przez większość trasy. W trakcie wędrówki przeszedł przez osiem krajów nadbałtyckich i odwiedził ich stolice. Nigdy nie zatrzymał się bliżej, niż planował danego dnia. Nie zawsze było przyjemnie. W Niemczech musiał stoczyć walkę z dzikimi psami, a w Estonii trafił na zdradliwe bagna, które nieomal stałyby się tragiczną metą podróży. Najważniejszą postacią włóczęgi Michała okazał się uwikłany w nałogi pan Tomasz, który zainspirowany przedsięwzięciem Michała, dołączył do niego na trzydziestokilometrowym odcinku. Ten etap stał się dla chwilowego towarzysza punktem zwrotnym, który pozwolił mu pozbyć się uzależnień. Wędrówkę Michał zakończył 14 września, idąc po kolana w wodzie na terenach zalanych przez powódź. 18:25-18:45 | PRZERWA18:45-21:00 | BLOK IV | NOMINACJE DO KOLOSÓW: ŻEGLARSTWO 18:45–19:15 NA KILWATERZE USS JEANNETTEEugeniusz MoczydłowskiAmerykański statek USS „Jeanette” był jednym z dziesiątków jednostek, które zniknęły w wodach Oceanu Arktycznego, miażdżone przez morski lód. W końcówce XIX w. powstał jednak statek, który napierający lód potrafił wypchnąć na powierzchnię. Był to „Fram”, który w 1893 wykonał trzyletni dryf w polu lodowym. Dzisiaj wiadomo o trzech jednostkach mogących powtórzyć ten manewr. Jedną z nich jest S/Y Magnus Zaremba. W 2023 r. kapitan Eugeniusz Moczydłowski stanął na czele wyprawy, która obrała za cel umyślne wmarznięcie w pole lodowe i powtórzenie historycznego dryfu „Frama” przez Basen Centralny. Z uwagi na sytuację polityczną, szansę dotarcia do granicy lodu dawało tylko Przejście Północno-Zachodnie. Niestety w kluczowym momencie problemy techniczne uniemożliwiły niezbędny manewr podniesienia balastu. Zdecydowano o powrocie do kraju – przez Kanał Panamski. Wyjątkowo dramatyczne chwile miały miejsce w wąskiej cieśninie Unimak, w trakcie sztormowej pogody. Takiej furii morza kapitan Moczydłowski nie doświadczył nigdy w swojej ponad pięćdziesięcioletniej karierze żeglarskiej. Jacht powrócił jednak szczęśliwie do Gdańska. Mimo całkowitej porażki głównego celu wyprawy, był to wciąż udany, ambitny rejs przez ponad 18 tys. mil morskich żeglugi. 19:20–19:50TROPEM SŁOWIAN NA RUGII. W POSZKIWANIU ŚLADÓW RANÓWMarek SłodownikKapitan Henryk Wolski w ramach nagrodzonego nagrodą Gdyni „Wiecznie Młodzi” projektu etnograficznego, poprowadził rejs na pobliską wyspę Rugię. W pierwszym etapie na pokład bezkabinowej łodzi żaglowo-wiosłowej kapitan zabrał trzypokoleniową załogę rodzinną. Drugą część rejsu odbył w gronie wytrawnych żeglarzy, z którymi zgodnie z nadrzędnym celem wyprawy, wyruszył tropem Rugian (Ranów) zamieszkujących niegdyś największą z niemieckich wysp. Wśród uczestników rejsu był Marek Słodownik, który wyprawę przygotował. Ważnym etapem przedsięwzięcia było dotarcie do stanowisk archeologicznych nieopodal miejscowości Ralwiek oraz przepłynięcie szlakiem handlowym Ranów, którego istotnymi punktami były miejscowości Altwarp i Stralsund. Ślady dawnych mieszkańców Rugii załoga starała się odnaleźć także w pobliżu niegdysiejszej twierdzy Ranów na cyplu Kap Arkona. Teraz przyszedł czas podzielić się wynikami poszukiwań. 19:55–20:25ŚLADAMI WYPRAWY FRANKLINA PRZEZ PRZEJŚCIE PÓŁNOCNO-ZACHODNIEMaciej SodkiewiczKapitan Maciej Sodkiewicz i jego sprawdzona załoga odbyli wspólnie niejeden wymagający rejs po arktycznych wodach. Żeglarska wyprawa do Zatoki Hudsona, połączonej z odwiedzinami w 10 osadach inuickich rozsianych w rejonie, przyniosła Maciejowi Sodkiewiczowi Kolosa (za rok 2022). Nadaj jednak marzeniem doświadczonych żeglarzy pozostawało przebycie najtrudniejszej drogi wodnej świata: Przejścia Północno-Zachodniego. W 2024 przyszedł czas i na to wyzwanie. Z końcem lipca ich pomarańczowy jacht wypłynął z portu Illulisat na Grenlandii. Wyprawę zorganizowano w starym stylu. Nie było napiętego kalendarza. Nie planowano zmian załogi. Nikt nie wiedział, jak długo potrwa rejs. Przez blisko trzy miesiące i 5000 mil morskiej żeglugi, siedmioro przyjaciół (dwie kobiety, pięciu mężczyzn i trzy pokolenia) zmagało się z pakiem lodowym i śnieżycami, zachowując pokorę wobec żywiołu. W trakcie żeglugi szukali balansu pomiędzy bezpiecznym pokonaniem Przejścia, a pokusą zboczenia z najkrótszej drogi, tak by dotrzeć do jak największej liczby historycznych miejsc związanych z tragiczną wyprawą Sir Johna Franklina. Ich odwiedzenie stanowiło dodatkowy cel zeszłorocznej wyprawy. 20:30–21:00 PIERSI W ARKTYCE. ŻEŃSKA EKSPLORACJA FIORDÓW SPITZBERGENUMałgorzata Rzepecka, Anna WierzbickaNie, w tytule nie ma literówki. Mowa o samodzielnej żeńskiej wyprawie jachtowej, prowadzonej przez kapitan Małgorzatę Rzepecką, której celem była eksploracja – z wody i lądu – fiordów Ekmanfjord i Dicksonfjord na Spitsbergenie. Rejs miał służyć jednocześnie przetestowaniu w warunkach arktycznych prototypowych egzemplarzy otwartokadłubowych łódek żaglowych. Małe jednostki oznaczały nieraz duże problemy. Niewielkie rozmiary jachtów ograniczały ich ładowność, a więc ilość prowiantu, wody i ciepłych ubrań. Koniecznością była więc żywność liofilizowana oraz filtrowanie na bieżąco wody ze strumieni. Wysoka wilgotność przy zamgleniu i w trakcie deszczu uniemożliwiały skuteczne suszenie odzieży. Otwarte kadłuby pociągały ryzyko zalania w trakcie żeglugi. Ze względu na możliwość spotkania niedźwiedzi polarnych na lądzie konieczne było pełnienie "wacht niedźwiedziowych". ***Szczegółowy program pokazów i spotkań może ulec zmianie. Prosimy o sprawdzanie aktualnego harmonogramu na stronie: kolosy.pl ***W czasie 27. OSPŻiA w Polsat Plus Arena Gdynia będzie można obejrzeć następujące wystawy:* wystawę zdjęć uczestników konkursu fotograficznego FotoGlob,* wystawę autorstwa Jakuba Rasińskiego przedstawiającą obrazy ośmiotysięczników tworzących Koronę Himalajów i Karakorum. Inspiracją do ich powstania były osiągnięcia jego siostry Doroty Rasińskiej-Samoćko, która jako pierwsza i jedyna Polka zdobyła w latach 2021 -2024 Koronę Himalajów i Karakorum,* wystawę fotografii autorstwa Grzegorza Lewandowskiego pt. „Bałtyckie klimaty” przedstawiającą okolice Helu, Sopotu oraz zatoki Gdańskiej. Bałtyk to morze które dostarcza wielu wrażeń i naturalnego piękna a plaże pod urwiskami imponują swoja wymową. ***Organizatorami 27. Ogólnopolskich Spotkań Podróżników, Żeglarzy i Alpinistów są Miasto Gdynia i Agencja MART.Miasto Gdynia jest strategicznym sponsorem 27. Ogólnopolskich Spotkań Podróżników, Żeglarzy i Alpinistów. MART jest organizatorem Kolosów. Opublikowano: 14.03.2025 13:44 Autor: Estera Grubert (estera.grubert@gdynia.pl) Zmodyfikowano: 18.03.2025 14:25 Zmodyfikował: Estera Grubert