Piątek, 1 października 2021 roku DUŻY FOTOPLASTYKON & NOMINACJE DO KOLOSÓW: ŻEGLARSTWO, ALPINIZM, EKSPLORACJA JASKIŃ 11:00–11:05 OTWARCIE 23. OSPŻiA oraz KOLOSÓW (za rok) 2020 11:05–13:55 | BLOK I | FOTOPLASTYKON 11:05–11:35Iśka MarchwicaCzerwone drzwi IrlandiiZaplanowanie czterotygodniowej podróży w formie dużego „loop walk” (spaceru po pętli) okazało się w Irlandii tak oczywiste, jak wieczorna pinta Guinnessa. Jedyne, czego Irlandczycy nie mogli pojąć, to dlaczego dziewczyna z Polski, z nieco za dużym plecakiem, koniecznie chce tę pętlę przejść na własnych nogach. Wędrując przez trzynaście hrabstw w południowej części Zielonej Wyspy, Iśka Marchwica przemierzyła pieszo ponad 700 km, przeszła głównymi szlakami pasm górskich Wicklow i Slieve Bloom, odwiedziła Park Narodowy Killarney i dotarła do stóp najwyższego szczytu irlandzkiej wyspy – Carrantuohill. Dużą część podróży przebyła wybrzeżem, idąc plażą i podziwiając klify (w tym majestatyczne Kilkee). Zachwycała się przyrodą, ale też pukała do drzwi, by poznawać fascynującą historię Irlandii z pierwszej ręki. Wróciła mocno utwierdzona w przekonaniu, że to co bliskie i łatwo dostępne, bywa najbardziej fascynujące. 11:40–12:10Justyna SzumacherW pogoni za rekinamiNurkowanie z rekinami? Nic bardziej oczywistego! Przynajmniej dla kogoś, kto wie, jak to robić bezpiecznie. „Kiedy wsiadasz do łodzi, która ma cię doprowadzić do upragnionego celu, zaczyna się festiwal różnych emocji” – mówi Justyna Szumacher. Żarłacz biały czy rekin tygrysi nie mają przed nią żadnych tajemnic. Autorka pokazu opowie o swoich bliskich spotkaniach także z innymi gatunkami rekinów, które od wielu lat uwiecznia na spektakularnych zdjęciach. Ponadto nie zabraknie fascynujących anegdot i ciekawostek dotyczących zachowania tych intrygujących drapieżników. Jak się okazuje, nurkowanie nawet z najbardziej niebezpiecznymi rekinami jest możliwe, aby jednak wyjść cało z takich spotkań, trzeba się do nich dobrze przygotować. 12:15–12:45Robert JaworskiRowerem przez KurdystanSkomplikowana sytuacja polityczna, urzekające górskie krajobrazy i ludzie wciąż kultywujący wielowiekowe tradycje. Innymi słowy: Kurdystan. Robert Jaworski przez blisko pół roku przemierzył rowerem ponad 6000 km przez jego trzy części: turecką, iracką oraz irańską. Po drodze obfitującej w przełęcze i punkty kontrolne, jadł obiad z partyzantami, słuchał kurdyjskiej muzyki i zajadał się bliskowschodnim pieczywem. Co prawda zakup tradycyjnego stroju przypłacił zakuciem w kajdanki, ale przez większość trasy doświadczał ogromnej życzliwości Kurdów. 12:50–13:20Jerzy, Jolanta i Karol JurkiewiczowieKorona Gór Unii EuropejskiejRodzinna wyprawa, która zaczęła się od zdobywania Korony Gór Polski, a skończyła wejściem na najwyższe szczyty wszystkich państw Unii Europejskiej. Jolanta i Jerzy Jurkiewiczowie zaszczepili górskiego i podróżniczego bakcyla swojemu synowi, kiedy miał zaledwie sześć lat. Dziś ma już czternaście, a ponieważ rodzice „oszczędzili” mu wcześniej Mount Blanka i Grossglocknera, Karol wybiera się nadrobić zaległości w tym roku. Będzie o radości wspólnego wędrowania, o trudnościach, niespodziankach i o tym, jak radzić sobie w niesprzyjających okolicznościach. Nawet wtedy, kiedy na twoją rodzinę napada… policja. 13:25–13:55Michał KochańczykŚladami marzeńMichała Kochańczyka nikomu przedstawiać nie trzeba. Na Kolosach był i jest „od zawsze”, „od zawsze” też podróżował. Podczas retrospektywnego pokazu opowie o marzeniach, które miał pewien mały chłopiec, pragnący poznawać świat, i o tym, co z tego chłopca wyrosło. Jakie wydarzenia, spotkania i książki inspirowały go przez lata do najrozmaitszych podróżniczych przedsięwzięć? I co sprawiło, że było ich tak dużo. Będą zaskakujące zdjęcia, anegdoty, przede wszystkim zaś opowieści o współtowarzyszach, dzięki którym Michałowi udało się zrealizować tak wiele ambitnych wypraw. 13:55–14:15 | PRZERWA 14:15–16:35 | BLOK II | FOTOPLASTYKON 14:15–14:45Marek GronowskiTysiąc odcieni czerni: Botswana, Zimbabwe, RPA Kilka tysięcy kilometrów autostopem, ciężarówką, łodzią, pociągiem i pieszo. Marek Gronowski wyruszył w podróż z Maun w Botswanie, brnął przez bagna delty Okawango, był na safari (psującym się jeepem i starą awionetką), okradła go hiena, Wodospady Wiktorii odebrały mu dech w piersiach, a to, co zostało, do cna wypaliła pustynia Kalahari. Zmieniony, ale szczęśliwy, dotarł w końcu do Johannesburga. Wbrew pozorom najważniejsze w jego wyprawie nie były jednak krajobrazy, lecz ludzie i ich historie. Nocne rozmowy z kierowcami tirów, opowieści mieszkańców „zakazanych” dzielnic Joburga, przewrotny los nękający białego osadnika z Zimbabwe. Kto się kogo boi w dzisiejszej Afryce, kto kogo szanuje, a kim pogardza – każde spotkanie było jak kolejna perełka nanizana na nitkę. 14:50–15:20Zygmunt L. OstrowskiSzkoła malarstwa w ogarniętym wojną domową SudanieW 1992 roku pediatra Zygmunt L. Ostrowski wraz z kilkoma innymi lekarzami udał się do ogarniętego wojną domową Sudanu. Pracując w ramach akcji humanitarnej, medycy dokonali wstrząsającego odkrycia – w lesie podzwrotnikowym trafili na grupę ukrywających się tam ośmiu tysięcy chłopców. Wypędzone z domów dzieci, wśród których byli nawet pięciolatkowie, próbowały przetrwać za wszelką cenę, żywiąc się tym, co były w stanie zdobyć: liśćmi, korzeniami, gryzoniami. Pomimo bariery językowej lekarze przełamali nieufność chłopców i zorganizowali dla nich skuteczną pomoc. Od początku starali się jednak nie tylko dostarczać im jedzenie i leki, ale również rozwijać drzemiące w dzieciach talenty. Efekt? Po latach wielu adeptów tej niezwykłej Akademii Sztuk Pięknych nazwanej Szkołą Polataka, zostało uznanymi artystami, a ich prace były wystawiane na całym świecie. O tym, jak udało się dokonać tego „cudu”, opowie sam Zygmunt L. Ostrowski. 15:25–15:55Jacek StępieńCamino dla zaawansowanych. Od Morza Czarnego po AtlantykJak pielgrzymować do tak wyjątkowego miejsca jak Santiago de Compostela, to też wyjątkowo. Jacek Stępień swoją podróż rozpoczął blisko 7000 km od celu – na przylądku Emine nad Morzem Czarnym w Bułgarii, gdzie zaczyna się Europejski Szlak Długodystansowy E3. Choć jego trasa nie jest dokładnie wytyczona, wiedzie z grubsza przez dwanaście krajów, w większości w terenie górskim, i kończy się u podnóża Gór Kantabryjskich w Hiszpanii. Piechur z Polski wędrował nim drogami i bezdrożami przez siedem miesięcy, poznając ludzi i zachwycając się mozaiką europejskich kultur, przede wszystkim jednak szukając wyciszenia i zjednoczenia – z naturą i Bogiem.16:00–16:35Ryszard Grześkowiak, Ryszard de TeisseyreOd Alaski do Niagary przez Jukon i CalgaryLaureat Nagrody Wiecznie Młodzi w roku 2019, Ryszard de Teisseyre, zwany „Markizem”, grant otrzymał na to, co najbardziej lubi – długą rowerową wyprawę w nieznane. Towarzysza podróży szukać nie musiał, od lat jest nim bowiem jego imiennik, Ryszard Grześkowiak, dla ułatwienia (ale nie przez przypadek) zwany „Diabłem”. Panowie wyruszyli z Anchorage w kierunku północnym-wschodnim do Dawson City, a stamtąd na południe, przez prowincje Jukon i Kolumbia Brytyjska, do największego miasta Alberty – Calgary, i dalej na wschód aż do Toronto. Doświadczyli potęgi gór, bezmiaru prerii, bezkresu wielkich jezior, niedostępności tajgi, grzmienia Niagary i dobroci ludzi. Zmagali się z insektami, podjazdami, zimnem, wilgocią, tropikiem (na Alasce!), ulewami i żarem słońca. Łącznie wykręcili na rowerach prawie 7500 km. Przez trzy miesiące. 16:35–16:55 | PRZERWA 16:55–19:55 | BLOK III | NOMINACJE DO KOLOSÓW: ŻEGLARSTWO, ALPINIZM, EKSPLORACJA JASKIŃ 16:55–17:25Ola RappSiedem odsłon AlaskiNa rok 2020 planowali rejs jachtem Crystal na Polinezję Francuską i Mikronezję. Wiadomo jednak, jak co ten rok zrobił z planami. Trochę z nich zakpił. Gdy kraje południowego Pacyfiku zamknęły swoje granice, Ola Rapp i kpt. Michał Palczyński znajdowali się akurat na Hawajach. Wiedzieli jedno: bezczynność to nie dla nich. Zmienili kierunek i zamiast na południe pożeglowali na północ. Odwiedzali bezludne zatoki Aleutów, podglądali z bliska niedźwiedzie nieopodal Kenai na Alasce i zachwycali się potężnymi lodowcami spływającymi do oceanu na zachodnim wybrzeżu kontynentu amerykańskiego. Trzymiesięczna, wymuszona pandemią podróż po północnym Pacyfiku okazała się fantastyczną żeglarską przygodą. Ola i Michał zakończyli ją szybkim „przelotem” do Kalifornii, podczas którego musieli lawirować między jesiennymi sztormami. 17:30–18:00 Andrzej GórajekNajdalej na północ albo dookoła Svalbardu Kontakt z przyrodą nieskażoną cywilizacją oraz możliwość odnalezienia prawdziwej ciszy i spokoju to główne czynniki, które od lat przyciągają żeglarzy na wody Oceanu Arktycznego. W ubiegłym roku, 8 września, załoga jachtu Ocean B w składzie: Andrzej Górajek, Marek Rajtar, Paweł Pelc, Halina Górajek, Jacek Hryniewiecki, Iwona Marchewka, osiągnęła swoją maksymalną szerokość geograficzną – 84°17′19″N – ustanawiając tym samym rekord Polski w dopłynięciu jachtem na północ (w światowym żeglarstwie dalej dotarł tylko Mike Horn na swojej Pangaei w 2019 roku). W drodze powrotnej z Ultima Thule polscy żeglarze okrążyli jeszcze archipelag Svalbard (jako dopiero czwarta polska jednostka w historii), a rozpoczęty 21 lipca w Szczecinie rejs zakończyli 14 października 2020 roku w Tromsø. 18:05–18:35Łukasz Dudek8c, czyli „Pan Aroma” samotnieDwukrotnie wyróżniony na Kolosach w kategorii Alpinizm Łukasz Dudek jest pierwszym Polakiem, który pokonał drogę wspinaczkową o trudnościach 8c („Obsesja w Kusiętach”), a także przeszedł drogę „wycenianą” na 9a („Der lange Antem” w austriackiej dolinie Höllental). Tym razem opowie w Gdyni o swoim ostatnim dokonaniu, jakim było samotne przejście słynącej z niebywałego przewieszenia drogi „Pan Aroma” na Cima Ovest w Dolomitach (trudności 8c). Solowe przejście tego „największego dachu skalnego Europy” było dla Łukasza wielkim wyzwaniem zarówno psychicznym jak i fizycznym, a stopień ekspozycji drogi zrobił niebywałe wrażenie nawet na nim, jakby nie było, bardzo doświadczonym wspinaczu. 18:40-19:20Mateusz GoliczEksploracja jaskiń w masywie Hoher GöllCierpliwość i konsekwencja. Te dwie postawy zawsze przynoszą dobre efekty w eksploracji jaskiń. W ostatnich latach grupa alpinistów działających pod egidą Wielkopolskiego Klub Taternictwa Jaskiniowego obrała za cel jaskinię Gamssteighöhle w austriackim masywie Hoher Göll. Otwór ten opisany został już w 1965 roku, ale przez pięćdziesiąt lat był znany jedynie jako średniej wielkości „zwyczajna dziura”. Dopiero systematyczna eksploracja prowadzona przez grupę z WKTJ w latach 2013–2020 ujawniła, że w istocie jest to system jaskiniowy w pełnej skali: z obszernymi studniami o znacznej głębokości, dwoma piętrami poziomych galerii oraz salami o znacznej kubaturze. Latem 2020 roku polscy grotołazi pod kierownictwem Mateusza Golicza dotarli do dna jaskini – syfonu znajdującego się na głębokości -775,5 m. To jednak, jak się okazuje, jeszcze nie koniec możliwości, jakie cierpliwym i konsekwentnym oferuje Gamssteighöhle. 19:25–19:55Filip BabiczIntegralissima de Peuterey, czyli Mont Blanc najpiękniejGrań Peuterey to najdłuższa i najtrudniejsza z trzech grani znajdujących się po południowej stronie masywu Mont Blanc, wiodących na najwyższy szczyt Alp. Jest długa na 8 km i dotąd udało się ją przejść w całości (to właśnie oznacza termin integralissima – przejście grani od miejsca, w którym naturalnie powstaje na dnie doliny, aż po szczyt) tylko raz. Dokonał tego w roku 1973 zespół niemieckich wpinaczy, którym pokonanie wyzwania zajęło trzy dni. „Dotąd”, czyli dopóki na grani Peuterey nie pojawił się Filip Babicz, bardzo ceniony na świecie wspinacz, od lat mieszkający u podnóża Alp, w Dolinie Aosty. Solowe (!) przejście tej nadzwyczajnie wymagającej drogi (trudności wspinaczkowe sięgają na niej francuskiego stopnia 5c/6a) trwało w jego wykonaniu zaledwie siedemnaście godzin! 19:55–20:05 | PRZERWA 20:05–21:40 | BLOK IV | DUŻY FOTOPLASTYKON 20:05–20:35Michał CiszewskiPodziemne rzeki i głębokie studnie gór Dalou ShanmaiPolscy alpiniści jaskiniowi od 2012 roku odkrywają podziemny świat mało znanego zakątka Chin – gór Dalou Shanmai, znajdujących się w prowincjach Hubei i Chongqing. Uczestnicy wypraw odbywających się pod patronatem Polskiego Związku Alpinizmu tworzą pionierską dokumentację znajdujących się tam jaskiń i wykonują ich pomiary. Dzięki systematycznej eksploracji ogromnych podziemnych systemów, zjazdom na linach w głąb kilkusetmetrowych studni, podczas siedmiu wypraw Polakom udało się udokumentować już ok. 60 km korytarzy. Do najbardziej spektakularnych odkryć należy System Jaskiniowy Luo Xi Tian Keng, ze studnią wstępną o największej objętości eksplorowanej przez Polaków (i głębokości aż 320 m), do której dna sięga światło dzienne. Z kolei w jaskini Wang Jia Cao (głębokość 477 m, długość prawie 10 km) polscy speleolodzy natrafili na wielokilometrową podziemną rzeką, płynącą pomiędzy niespotykanymi gdzie indziej formami skalnymi przez imponujących rozmiarów korytarze. 20:40–21:40 film w reż. Jerzego PorębskiegoZakopiańczycyKlub Wysokogórski w Zakopanem to w tej chwili co prawda najmniejszy klub górski w Polsce, ale pod względem tradycji i dokonań – jeden z najważniejszych i najbardziej zasłużonych. Został założony w roku 1936 jako koło Klubu Wysokogórskiego, ówczesnego oddziału Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego. Jego członkowie przez lata nieprzerwanie stanowili czołówkę polskiego środowiska wspinaczkowego. Do największych, sztandarowych sukcesów zakopiańczyków, wśród których znajdziemy m.in. laureatów tegorocznego Super Kolosa – Ryszarda Gajewskiego i Macieja Pawlikowskiego – należą choćby pierwsze zimowe wejścia na Manaslu i Czo Oju. Film Jerzego Porębskiego to opowieść o ludziach związanych z górami poprzez pasję, pracę (większość z nich to ratownicy TOPR i przewodnicy górscy), miejsce zamieszkania, a bardzo często także przez urodzenie. „Zafascynowała mnie szczególna więź łącząca to środowisko: przyjaźń, czasem szorstka, ale w trudnych sytuacjach wręcz wzorowa – mówi reżyser.Szczegółowy program pokazów i spotkań może ulec zmianie. Prosimy o sprawdzanie aktualnego harmonogramu na stronie: kolosy.pl****Przez cały czas trwania 23. OSPŻiA w hali Gdynia Arena będzie można oglądać wystawę fotograficzną Dzieci | Children. Jej autorem jest 67-letni Wojciech Prażuch, który dziecięce marzenia o poznawaniu świata zaczął realizować po swoich pięćdziesiątych urodzinach. Od tego czasu z aparatem w dłoni odwiedził kilkadziesiąt krajów na pięciu kontynentach.****Tegorocznym Kolosom towarzyszy również wystawa upamiętniająca dwoje wybitnych, zmarłych w 2021 roku osób – kpt. Krystynę Chojnowską-Liskiewicz i Aleksandra Dobę. Oboje byli nie tylko wybitnymi w skali światowej podróżnikami, laureatami Super Kolosów, ale także przez lata współtworzyli gdyńską imprezę i mieli ogromny wpływ na jej charakter.**** Opublikowano: 17.09.2021 14:46 Autor: Estera Grubert (e.grubert@gdynia.pl) Zmodyfikowano: 20.09.2021 09:19 Zmodyfikował: Estera Grubert