Generał Maczek i jego żołnierze

Był absolwentem filozofii, który nie przegrał żadnej bitwy. Generał Stanisław Maczek to główny bohater multimedialnej wystawy plenerowej odsłoniętej w piątek, 1 października w Gdyni. Ekspozycję przygotowało Muzeum Historii Polski we współpracy z Muzeum Generała Maczka w Bredzie. Wystawa będzie dostępna dla zwiedzających przy ul. Zawiszy Czarnego do 17 października.

W piątek, 1 października w Gdyni odbyło się oficjalne otwarcie wystawy zatytułowanej „Generał Stanisław Maczek i jego żołnierze". Każdy, kto odwiedzi pawilon na placu przy ul. Zawiszy Czarnego, będzie miał niezwykłą okazję zapoznać się ze wspomnieniami żołnierzy 1. Dywizji Pancernej i posłuchać nagrania głosu gen. Stanisława Maczka.

Z tej relacji można się dowiedzieć nie tylko tego, jak przebiegały poszczególne bitwy w 1939 i 1944 roku, lecz także jak wyglądało życie codzienne na froncie i w koszarach np.: co żołnierze jedli, jak spędzali wolny czas w oczekiwaniu na komendę „do boju!”, jak sobie radzili z wszechobecną śmiercią i tęsknotą za pozostawioną w kraju rodziną.

Wystawa przy ul. Zawiszy Czarnego, fot. NNW

Wystawa przy ul. Zawiszy Czarnego, fot. NNW

– Oprócz heroizmu polskich żołnierzy widzowie poznają też mniej poważne oblicze wojny. Zobaczą np. zdjęcia koziego zaprzęgu albo przeczytają relacje żołnierzy o brzemiennych w skutkach romansach w wyzwalanych przez Polaków holenderskich miejscowościach – mówi Wojciech Kalwat, kurator wystawy.

Narracja wystawy prowadzi zwiedzających od początku kariery wojskowej Stanisława Maczka, czyli od czasów przed I wojną światową i awansu na polu bitwy w 1919 roku, przez wojnę obronną z września '39, w której 10. Brygada Kawalerii pod dowództwem Maczka zdołała osłonić przed Niemcami Armię „Kraków”, ewakuację przez Węgry i Francję na wyspy Brytyjskie, aż po lądowanie aliantów w Normandii i serię zwycięskich bitew z 1944 roku, podczas których 1. Dywizja Pancerna uwolniła od okupacji niemieckiej kolejne miejscowości we Francji, w Belgii i Holandii.

Na końcu poznajemy powojenne losy żołnierzy, z których część założyła rodziny na Zachodzie, część zaś – mimo niebezpieczeństw wynikających z podporządkowania Polski Związkowi Sowieckiemu – zdecydowała się wrócić do ojczyzny.

Wystawa została przygotowana w 2019 roku z okazji 75. rocznicy wyzwolenia holenderskiej Bredy, której mieszkańcy do dziś szczególnie ciepło wspominają gen. Maczka i jego żołnierzy. Ekspozycja miała swoją premierę w tym samym roku we wrześniu w Warszawie, co wpisało się z kolei w obchody 80. rocznicy wybuchu II wojny światowej. Ponadto była już prezentowana w Żaganiu, Wrocławiu, Tokarni i Lublinie.

– Wrzesień 1939 rou to nie tyko klęski. To również dobrze poprowadzona kontrofensywa nad Bzurą, powstrzymanie kolumny pancernej pod Mokrą, a wreszcie zasługująca na szerszą wiedzę historia 10. Brygady Kawalerii pod dowództwem gen. Maczka. Nasze muzeum postanowiło przypomnieć postać dowódcy, który w całej swojej karierze nie przegrał ani jednej bitwy – mówi Robert Kostro, dyrektor Muzeum Historii Polski.

Wirtualna wersja wystawy znajduje się na platformie Google Arts & Culture. Natomiast na kanale YouTube Muzeum Historii Polski są do obejrzenia dwa filmy wyprodukowane w związku z ekspozycją: dokument Rafała Geremka „Niepokonany. Opowieść o generale Stanisławie Maczku” oraz miniatura Agaty Mianowskiej „Marian na wojnie. Animowana historia Mariana Walentynowicza”.

Kiedy i gdzie?

Wystawa jest dostępna do 17 października i można ją oglądać przy ul. Zawiszy Czarnego.

Organizatorem jest Muzeum Historii Polski w Warszawie. Partnerami gdyńskiej prezentacji są: Urząd Miasta Gdyni oraz 13. Festiwal Filmowy Niepokorni, Niezłomni, Wyklęci. Kuratorem wystawy jest Wojciech Kalwat.

Projekt dofinansowano ze środków Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu.