Co nowego

Największe żaglowce świata w gdyńskim porcie!
Poznaj szczegóły Operacji Żagle Gdyni

Logo imprezy, proj. Marek JankowskiDwa największe żaglowce świata, pierwsza wizyta żaglowca z Portugalii w Polsce i liczna flota jednostek, które brały udział w historycznej Operacji Żagiel w 1974 roku - to tylko kilka z atrakcji zlotu żaglowców Operacja Żagle Gdyni. Co jeszcze czeka nas między 15 i 18 sierpnia 2014 r.?

Na cztery dni w gdyńskim basenie Prezydenta ponownie wyrośnie las masztów. Nasze miasto po raz szósty w historii ugości flotę wielkich żaglowców. Tym razem impreza upamiętni 40-rocznicę historycznej Operacji Żagiel - pierwszego zlotu żaglowców, który odbył się w tej części Europy. Stąd też wzięła się nazwa - Operacja Żagle Gdyni - dla wydarzenia, które będzie największym żeglarskim spektaklem tego roku - mówi prezydent Gdyni Wojciech Szczurek.

Jednak nie tylko nazwa nawiązuje do przeszłości. Organizatorom udało się zaprosić 7 dużych jednostek, które odwiedziły Gdynię cztery dekady temu. Staraliśmy się możliwie najwierniej zrekonstruować tamtą flotyllę. Przy gdyńskich nabrzeżach ponownie zacumują takie jednostki, jak rosyjski Kruzenshtern, szwedzki Falken, niemiecki Seute Deern oraz nasze - Zawisza Czarny i Generał Zaruski - mówi  koordynator Operacji Żagle Gdyni Joanna Zielińska. Francuski szkuner Etoile przypłynie na Bałtyk po raz pierwszy od 1974 roku, specjalnie po to, by wziąć udział w Operacji Żagle Gdyni, co podkreśla rangę imprezy. Ciekawostką z pewnością będzie niemiecka brygantyna Greif, która czterdzieści lat temu wystąpiła w Gdyni jako Wilhelm Pieck, ale wówczas była żaglowcem z NRD - dodaje Zielińska.

Jednak nie wszystkie jednostki, które brały udział w pamiętnej Operacji Żagiel zobaczymy w sierpniu w Gdyni. Niektórych, jak pływającego wówczas pod banderą ZSRR Towariszcza czy polskiego Janka Krasickiego, nie ma już w czynnej służbie. Z kolei jacht Otago spoczywa od lat na dnie. Natomiast zamiast nieistniejącego już szkunera ORP Iskra w zlocie weźmie udział jego następca - ORP Iskra II, która weszła do służby w 1982 roku.

Operacja Żagiel '74, fot. Halina Wasielke-Cieślak

Gdyńska Operacja Żagiel 1974 była wielkim wydarzeniem w żeglarskim świecie. Dlatego, doceniając wagę jej 40. rocznicy, w tegorocznej imprezie wezmą też udział żaglowce, których wówczas w Gdyni nie było. Przede wszystkim rosyjski Sedov, największy żaglowiec świata, a także replika fregaty cara Piotra I - Shandart. Wielkim wydarzeniem będzie wizyta portugalskiego czteromasztowca Santa Maria Manuela, który jako pierwszy żaglowiec z kraju Henryka Żeglarza zawinie do Polski. Ze Szwecji przypłynie dwumasztowy Tre Kronor af Stockholm, Litwę reprezentować będzie Brabander, Łotwę Palsa, a reprezentację żaglowców niemieckich, oprócz wspomnianych Seute Deern i Greifa, uzupełni 50-metrowy Roald Amundsen.

Poza tym, przy gdyńskich kejach zacumują prawie wszystkie największe polskie żaglowce: Dar Młodzieży, Pogoria, Fryderyk Chopin, Iskra II, Zawisza Czarny i Generał Zaruski. W honorowej roli wystąpi statek-muzeum Dar Pomorza, którego zwycięstwo w regatach The Cutty Sark Tall Ships Races 1972 otworzyło Gdyni drogę do organizacji Operacji Żagiel dwa lata później. Specjalnie na czas zlotu, biała fregata zostanie przeholowana na dawne miejsce bliżej wyjścia z portu, tak, by mogła znów stanąć obok swojego następcy - Daru Młodzieży. Dwie gdyńskie fregaty obok siebie - to będzie nie tylko piękny obrazek, ale też podkreślenie ciągłości morskiego szkolenia w Gdyni.

Podczas Operacji Żagle Gdyni żaglowce będzie można zwiedzać, a na niektórych... popłynąć w rejs. To tegoroczna nowość. Chcemy pokazać nie tylko jednostki przy kejach, ale też w ich naturalnym otoczeniu - na morzu. Dlatego mniejsze jednostki, których wyjście z portu nie wymaga holowników i skomplikowanej logistyki, będą kilka razy dziennie wypływać w dwugodzinne rejsy. Bilety będzie mógł kupić każdy jeszcze przed imprezą za pośrednictwem strony internetowej Operacji Żagle Gdyni - zapowiada kierownik projektu Operacja Żagle Gdyni Krzysztof Romański.

Zlot żaglowców wiąże się też z krzewieniem kultury morskiej, a jednym z bardziej charakterystycznych jej elementów są szanty. 15 i 16 sierpnia, na scenie na terenie Dalmoru, odbędzie się festiwal, podczas którego wystąpi czołówka polskich artystów tworzących ten gatunek muzyki. Tyleż nietypowe, co spektakularne wydarzenie czeka publiczność w niedzielę, 17 sierpnia. To będzie dzień muzyki pod żaglami. Na środku basenu Prezydenta zakotwiczą Zawisza Czarny i Generał Zaruski, które zostaną podświetlone, a na ich pokładach odbędą się koncerty - szantowy i rockowy. Na zakończenie wieczoru niebo nad Gdynią rozjaśnią sztuczne ognie.

Kulminacją czterodniowego święta żeglarstwa będzie parada żagli - 18 sierpnia. Tym razem, odbędzie się popołudniu. Jednostki zaczną wychodzić z portu od godz. 16.00, a około godz. 18 pokażą się gdyńskiej publiczności pod żaglami w szyku paradnym.

Gdynia Basen Prezydenta, fot. Krzysztof RomańskiOperacja Żagle Gdyni - program imprezy:

15 sierpnia - piątek
 
godz. 14.00
Ceremonia otwarcia i odsłonięcie tablicy Kapitana Jurkiewicza
miejsce: Dar Młodzieży i nabrzeże obok żaglowca
 
XXIX Bałtycki Festiwal Piosenki Morskiej w Gdyni
miejsce: scena na terenie Dalmoru
Nabrzeże Kutrowe ul. A. Rybickiego
16.00 - 16.45 Drake
16.45 - 17.30 Perły i Łotry
17.30 - 18.15 Atlantyda
18.15 - 18.45 Marek Szurawski
18.45 - 19.30 Grzegorz „Gooroo" Tyszkiewicz
19.30 - 20.15 Drake
20.15 - 21.00 Perły i Łotry
21.00 - 22.00 Atlantyda

Spotkanie uczestników Operacji Żagiel 74
POZŻ
 
Projekt Plaża
Letnie miasteczko TVN na plaży Śródmieście
8.30-9.00 jogging - poranna rozgrzewka
9.00-17.00 aktywna plaża, konkursy z nagrodami, rozgrywki sportowe
20.00 otwarcie części wieczornej
21.30 kino letnie
22.00-2.00 występy muzyczne „X Factor", impreza wieczorna
 
Zwiedzanie jednostek będzie odbywać się według godzin ustalonych przez armatorów. 
 


16 sierpnia - sobota


godz. 10.00-18.00
Zawody sportowe dla załóg na plaży
organizuje GOSiR
 
godz. 12.00-14.00
Rocznica Powstania Bractwa Kaphornowców
miejsce: Dar Pomorza
organizuje Bractwo Kaphornowców 
 
XXIX Bałtycki Festiwal Piosenki Morskiej w Gdyni
miejsce: scena na terenie Dalmoru
Nabrzeże Kutrowe ul. A. Rybickiego
16.00-16.45 Perły i Łotry
16.45-17.30
Mietek Folk
17.30-18.30
Finał wielkiej ulicznej parady i prezentacja załóg Operacji Żagle Gdyni
18.30-19.00
Perły i Łotry + Banana Boat
19.00-20.00
Orkiestra Samanta
20.00-21.00
Banana Boat
21.00-22.00
Mietek Folk

godz. 17.00

Wielka parada załóg ulicami miasta
Parada startuje z Parku Rady Europy i przejdzie ulicami: Armii Krajowej - Świętojańską - pl. Kaszubski - Hryniewickiego - Rybickiego - scena na terenie Dalmoru
 
godz. 18.30
Pokaz filmu „Kapitan", opowiadającego o kpt. Jurkiewiczu.
miejsce: siedziba PoZŻ
 
Projekt Plaża
Letnie miasteczko TVN na plaży Śródmieście
8.30-9.00 jogging - poranna rozgrzewka
9.00-17.00 aktywna plaża, konkursy z nagrodami, rozgrywki sportowe
20.00 otwarcie części wieczornej
21.30 kino letnie
22.00-2.00 występy muzyczne „X Factor", impreza wieczorna

Zwiedzanie jednostek będzie odbywać się według godzin ustalonych przez armatorów. 

 
17 sierpnia - niedziela
 
Wycieczki dla załóg
 
godz. 19.00-22.00
Muzyka pod Żaglami
 
w programie:
godz. 19.00-20.30
koncert chóru Zawisza Czarny na pokładzie Zawiszy Czarnego, zakotwiczonego na środku basenu Prezydenta, podświetlonego i z postawionymi żaglami (o ile warunki pogodowe pozwolą)
 
godz. 20.45-22.00
koncert zespołu Dick4Dick na pokładzie Generała Zaruskiego, zakotwiczonego obok Zawiszy Czarnego, na środku basenu Prezydenta, podświetlonego i z postawionymi żaglami (o ile warunki pogodowe pozwolą)
 
godz. 22.00
Pokaz sztucznych ogni
 
Projekt Plaża
Letnie miasteczko TVN na plaży Śródmieście
8.30-9.00 jogging - poranna rozgrzewka
9.00-17.00 aktywna plaża, konkursy z nagrodami, rozgrywki sportowe
 
Zwiedzanie jednostek będzie odbywać się według godzin ustalonych przez armatorów. 
 


18 sierpnia - poniedziałek

Zwiedzanie jednostek będzie odbywać się według godzin ustalonych przez armatorów.
 
Parada żaglowców pod pełnymi żaglami
Żaglowce od godz. 16 wychodzą z portu i rozpoczynają formowanie szyku paradnego.
Start właściwej parady - ok. godz. 18 

Warto w tych dniach być w Gdyni. Będzie można nie tylko zobaczyć , ale też poczuć smak morskiej przygody na pokładzie: Tre Kronor  i Shtandart. Bilety można nabyć w namiocie przy nabrzeżu Kutrowym.
Oto szczegóły:

Tre Konor
16.08, godz. 13.00
17.08, godz. 16.00
Bilety - normalny: 50 zł, ulgowy (dzieci do lat 12): 25 zł, dzieci do lat 3 bezpłatnie;

Shtandart
15.08, godz. 16.00 i 19.00;
16.08, godz. 13.00 i 19.00;
17.08, godz. 13.00 i 16.00
18.08 - rejs w paradzie
Bilety - normalny: 60 zł, ulgowy (dzieci do lat 12) 30 zł, dzieci do lat 3 bezpłatnie/ rejs w paradzie - 100 zł/50 zł.
 

Plan Operacji Żagle Gdyni

Plan Operacji Żagle Gdyni

Lokalizacje parkingów

Lokalizacje parkingów na „Operacji Żagle Gdyni

UWAGA!!!
W związku z „Operacją Żagle Gdyni" nastąpią zmiany w organizacji ruchu i funckjonowaniu komunikacji miejskiej w dniach 15-18.08.2014.


Lista uczestniczących jednostek:

 

 Nazwa
Bandera
Klasa
Długość
Port macierzysty
1
Dar Pomorza
Polska
A
81,5
Gdynia
2
Dar Młodzieży
Polska
A
108,8
Gdynia
3
Pogoria
Polska
A
47
Gdynia
4
ORP Iskra II
Polska
A
47
Gdynia
5
Santa Maria Manuela
Portugalia
A
69
Aveiro
6
Sedov
Rosja
A
118
Murmańsk
7
Kruzenshtern
Rosja
A
114,5
Kaliningrad
8
Fryderyk Chopin
Polska
A
55,5
Szczecin
9
Tre Kronor af Stockholm
Szwecja
A
35
Sztokholm
10
Roald Amundsen
Niemcy
A
50
Eckernförde
11
Zawisza Czarny
Polska
A
43
Gdynia
12
Greif
Niemcy
A
41
Greifswald
13
Shtandart
Rosja
A
34,5
St. Petersburg
14Alexander von Humboldt II NiemcyA65
 
Bremerhaven
15
Etoile
Francja
B
37,5
Brest
16
Seute Deern
Niemcy
B
36
Brema
17
Brabander
Litwa
B
36
Kłajpeda
18
Falken
Szwecja
B
40
Karlskrona
19
Generał Zaruski
Polska
B
28
Gdańsk
20
Palsa
Łotwa
B
20
Mersrags
21
Zjawa IV
Polska
C
 Gdynia
22
Odiseja
Litwa
C
 Kłajpeda
23
Dar Szczecina
Polska
C
18
Szczecin
24
Antica
Polska
C
16,2
Gdańsk
25
Morąg
Polska
 18
 
26
Świętosława
Polska
 12
 
 
Dar Pomorza


Dar Pomorza, fot. Krzysztof Romański"Dar Pomorza" nazywany "Białą Fregatą", od 1929 roku związany jest z Gdynią. Został zbudowany w roku 1909 w stoczni Blohm & Voss w Hamburgu jako statek szkolny niemieckiej marynarki handlowej. Po wodowaniu 18 września 1909 r. otrzymał nazwę "Prinzess Eitel Friedrich" i rozpoczął służbę wychodząc w dziewiczy rejs do Christiansand i Antwerpii. Po klęsce Niemiec w I wojnie światowej statek przejęli Francuzi, przeprowadzając go do portu Saint Nazaire. W roku 1926 otrzymał on nową nazwę "Colbert" i miał zastąpić francuski żaglowiec szkolny "Richelieu". Plan ten nie doczekał się realizacji. W rok później fregata przeszła na własność barona de Foreste, który zamierzał przekształcić ją w jacht oceaniczny, ale i ten pomysł nie został urzeczywistniony. W roku 1929 statek został zakupiony z datków społecznych przez Pomorski Komitet Floty Narodowej za sumę 7000 funtów szterlingów. Miał zastąpić wysłużony już bark szkolny "Lwów". Fregata otrzymała wówczas kolejną nazwę "Dar Pomorza", dla upamiętnienia ofiarności pomorskiego społeczeństwa. W czerwcu 1930 r. po raz pierwszy stanęła na gdyńskiej redzie, a 13 lipca biskup Stanisław Okoniewski poświęcił statek i jego banderę. Fregata została przekazana Państwowej Szkole Morskiej w Gdyni i stała się odtąd drugą (po "Lwowie") "kolebką polskich nawigatorów". W ciągu 51 lat służby dla Polskiej Marynarki Handlowej "Dar Pomorza"  odbył 102 rejsy szkolne, przebywając pół miliona mil morskich. Na jego pokładzie przeszkolono 13 384 słuchaczy Szkoły Morskiej.

4 sierpnia 1982 r. formalnie wycofano "Dar Pomorza" ze służby - w tym samym czasie podniesiono banderę na jego następcy, "Darze Młodzieży", zaprojektowanym i zbudowanym w Gdańsku.

16 listopada 1982 r. "Dar Pomorza" został przekazany Narodowemu Muzeum Morskiemu w Gdańsku.


Dane techniczne:
Rok budowy: 1909
Długość z bukszprytem: 91 m
Wyporność: 2500 t
Szerokość: 12,6 m
Zanurzenie: 5,7 m
Ilość masztów: 3
Załoga stała: 39 osób, w tym 12 oficerów
Załoga szkolna: 150 osób





**********




Dar Młodzieży

Dar Młodzieży na Operacji Żagle Gdyni, fot. Dorota NelkeNajwiększym z polskiej piątki, która przybędzie do Gdyni, jest Dar Młodzieży. To kontynuator misji Daru Pomorza - jednostki, która swoim błyskotliwym regatowym zwycięstwem wywalczyła dla Polski prawo organizacji Operacji Żagiel w 1974 roku. Dlatego nie mogło go zabraknąć przy gdyńskiej kei w trakcie świętowania 40. rocznicy tej historycznej imprezy.

Dar Młodzieży jest trzymasztową fregatą o długości 108,8 m. Top najwyższego z jego trzech masztów sięga 49 m wysokości. Armatorem jednostki zaprojektowanej przez „ojca żaglowców" inżyniera Zygmunta Chorenia, jest gdyńska Akademia Morska. Statek zbudowano w latach 1981-82 w Stoczni im. Lenina w Gdańsku. 4 lipca 1982 roku w Gdyni Dar Młodzieży podniósł banderę i przejął morską wachtę od Daru Pomorza. Już w pierwszym sezonie służby przebojem wszedł do żeglarskiego świata, wygrywając regaty The Cutty Sark Tall Ships' Races mimo, że przerwał wyścig dla ratowania żeglarza z płonącego jachtu Peter von Danzig. Za tę postawę Międzynarodowy Komitet Olimpijski przyznał żaglowcowi nagrodę Fair Play.


Dane techniczne:
Rok budowy: 1982
Długość z bukszprytem: 108,8 m
Wyporność: 2791 t
Szerokość: 14,0 m
Zanurzenie: 6,6 m
Ilość masztów: 3
Załoga: 33 osoby załogi stałej, 4 wykładowców, 136 studentów




**********




Fryderyk Chopin na Operacji Żagle Gdyni, fot. Dorota NelkeFryderyk Chopin

Wybudowany w 1992 roku - jest najmłodszym z dużych polskich żaglowców, które przypłyną na Operację Żagle Gdyni. Jego miejscem narodzin również był Gdańsk, a ojcem także inżynier Choreń. Fryderyk Chopin powstał dla fundacji Międzynarodowa Szkoła pod Żaglami kapitana Krzysztofa Baranowskiego. Pod względem długości jest po Darze Młodzieży drugim co do wielkości żaglowcem pływającym pod polską banderą. Jego wyróżnikiem są sześciorejowe maszty, co zdarza się niezwykle rzadko we współczesnym żeglarstwie.

55-metrowy bryg, ktorego portem macierzystym jest Szczecin, w ostatnich latach często dostarczał mediom tematów, by o nim mówić. W 2010 roku odbył wspaniały rejs Chopin the Course (z finałem oczywiście... w Gdyni), promujący Polskę w portach całej Europy z okazji Roku Chopinowskiego. Żaglowiec przemierzył tysiące mil morskich, wzbudzając żywe zainteresowanie polską kulturą dokądkolwiek zawinął - od Londynu po Sztokholm. Jednakże, nie zawsze kontekst, w którym padała nazwa statku był tak pozytywny. W październiku 2010 roku żaglowiec u wybrzeży Wielkiej Brytanii stracił maszty podczas rejsu ze Szkołą pod żaglami. Żaglowiec po remoncie, z nowym właścicielem (firmą 3Oceans) i z nową werwą i entuzjazmem, wrócił na morskie szlaki. A to, że jest w świetnej formie pokazał wygrywając regaty The Tall Ships' Races w 2012 roku.


Dane techniczne:
Rok budowy: 1992
Długość z bukszprytem: 55,5 m
Wyporność: 400 t
Szerokość: 8,5 m
Zanurzenie: 3,8 m
Ilość masztów: 2
Załoga: 53 osoby





**********


Pogoria na Operacji Żagle Gdyni, fot. Dorota NelkePogoria

Choć portem macierzystym Pogorii - trzymasztowej barkentyny - jest Gdynia, rzadko możemy ją oglądać przy gdyńskiej kei. 47-metrowy żaglowiec pływa głównie po Morzu Śródziemnym, a na Bałtyk i Morze Północne przychodzi latem, by wziąć udział w regatach wielkich żaglowców. Zatem Operacja Żagle Gdyni będzie okazją do dłuższego postoju jednostki w naszym mieście.

Pogoria została zbudowana w 1980 roku - również w gdańskiej Stoczni im. Lenina. Budowę sfinansowała Telewizja Polska dla Bractwa Żelaznej Szekli - pierwszej polskiej organizacji zajmującej się szkoleniem pod żaglami, realizującej edukację morską na pokładzie i telewizyjnej antenie. Żaglowiec otrzymał imię od nazwy jeziora na Śląsku, gdzie pierwsze kroki w żeglarstwie stawiał ówczesny prezes Komitetu ds. Radia i Telewizji. Było to jednym z powodów „posierpniowej" dyskusji wokół Pogorii - uznawanej za luksusowy jacht ówczesnej elity politycznej.

W 1980 roku żaglowiec zadebiutował z sukcesem w regatach The Cutty Sark Tall Ships' Races. W swojej historii zapisał także podróż dookoła świata, a w czasie rejsu Szkoły pod Żaglami z udziałem Polaków, Amerykanów i Rosjan w latach 1988-89, opłynięcie przylądka Horn ze wschodu na zachód.

Na początku lat 90. brak środków finansowych postawił pod znakiem zapytania dalszy los żaglowca. Ale nie zapomnieli o nim przyjaciele. Decyzją ówczesnej prezydent Gdyni Franciszki Cegielskiej zobowiązania stoczni Nauta wobec miasta zostały zamienione na remont generalny żaglowca, który przekazano pod opiekę miasta Gdyni. Kiedy w 1993 roku powstało stowarzyszenie Sail Training Association Poland realizujące program wychowania pod żaglami, Pogoria stała się jego statkiem flagowym. Szkoli młodzież, odbywa rejsy turystyczne i startuje w międzynarodowych regatach. W 1999 roku zdobyła Cutty Sark Trophy - srebrną statuetkę klipra, najwyższe trofeum The Cutty Sark Tall Ships' Races. 


Dane techniczne:
Rok budowy: 1980
Długość: 47 m
Wyporność:  342 t
Szerokość: 8 m
Zanurzenie: 3,5 m
Ilość masztów: 3
Załoga: 50 osób





**********




Zawisza Czarny II

Zawisza Czarny z Gdynią na żaglu, fot. Krzysztof RomańskiLegendarny trzymasztowy szkuner Związku Harcerstwa Polskiego - Zawisza Czarny - wielokrotnie udowadniał, że godny jest nosić na burcie imię swojego patrona. Choć nie należy - eufemistycznie mówiąc - do najszybszych żaglowców świata, z pewnością jest jednym z najdzielniejszych i najbardziej charakterystycznych. Zainteresowaniu, jakie 42-metrowa jednostka wzbudza w odwiedzanych portach sprzyjają liczne szczytne inicjatywy, których żaglowiec się podejmuje.

Jednostka została wybudowana w 1952 roku jako rybacki lugrotrawler o nazwie Cietrzew. W 1961 roku ze statku zdjęto nadbudówki, dodano stępkę balastową, ustawiono maszty, w ładowni ryb zamocowano koje i narodził się „Zawisza Czarny II" - flagowa jednostka harcerzy. A ci, brzdąkając na gitarach podczas rejsów, wylansowali przebój Pod żaglami Zawiszy życie płynie jak w bajce. Utwór znany jest nawet tym, którzy nigdy na pokładzie żaglowca nie stanęli.

Podczas zlotu żaglowców The Culture Tall Ships Regatta 2011 Zawisza Czarny świętował w Gdyni 50-lecie harcerskiej służby. Podczas Operacji Żagle Gdyni również będzie szczególnym gościem, wszak brał udział w historycznej imprezie w 1974 roku.

Dane techniczne:
Rok budowy: 1952
Długość z bukszprytem: 42,9
Szerokość: 6,76 m
Zanurzenie: 4,6 m
Ilość masztów: 3
Załoga: 46 osób





**********




Generał Zaruski

Generał Zaruski, fot. www.fotoinlove.plUczestnikiem Operacji Żagiel 1974 był również Generał Zaruski, 28-metrowy dwumasztowy szkuner o niezwykle burzliwej historii. Zbudowano go w 1939 roku w Szwecji z inicjatywy generała Mariusza Zaruskiego, organizatora morskiego szkolenia młodzieży w przedwojennej Polsce. Miał być pierwszą z 10 siostrzanych jednostek, na których odbywać się będzie edukacja młodego pokolenia. Plany te pokrzyżował jednak wybuch II wojny światowej. Ukończony jacht nie zdążył trafić do Polski i pod nazwą Kryssaren służył szwedzkiej szkole żeglarskiej. Gdy został zwrócony Polsce w 1946 roku, zmieniono nazwę na Generał Zaruski, ale już dwa lata później przemianowano na Młodą Gwardię. Prawowity patron powrócił na burtę dopiero w 1957 roku, choć wówczas władzom nie podobało się sformułowanie generał, więc stanęło na Mariuszu Zaruskim. Po 1989 roku, Liga Obrony Kraju - armator żaglowca - wydzierżawiła go do działalności komercyjnej, co okazało się fatalnym posunięciem. Jacht niszczał, a w 2002 roku ze względu na fatalny stan techniczny, utracił klasę i stanął unieruchomiony w porcie w Jastarni. Żaglowiec próbowano ratować, przeholowując go do Władysławowa, jednak z powodu braku funduszy, plany remontu trzeba było zarzucić. Przed całkowitą zagładą uratował jednostkę zakup przez miasto Gdańsk. Po gruntownym remoncie, który trwał trzy lata i kosztował ponad 4,5 miliona złotych, Generał Zaruski - niczym feniks z popiołów - powrócił w 2012 roku do regularnej służby.

Dane techniczne:
Rok budowy: 1939
Długość: 28 m
Wyporność:  71 t
Szerokość: 5,8 m
Zanurzenie: 3,5 m
Ilość masztów: 2
Załoga: 30 osób





**********



Etoile

Etoile na Operacji Żagle Gdyni, fot. Dorota NelkeEtoile to po francusku „gwiazda". Szkuner noszący tę nazwę jest pierwszą zagraniczną jednostką, która ogłosiła przybycie na przyszłoroczny zlot żaglowców Operacja Żagle Gdyni. Impreza odbędzie się w dniach 15-18 sierpnia 2014 roku, a Etoile z pewnością będzie jedną z jej gwiazd.
Etoile to dwumasztowy żaglowiec szkolny francuskiej Marynarki Wojennej. 37,5-metrowa jednostka nie należy do największych na świecie, ale jej obecność w Gdyni będzie wielkim wydarzeniem, gdyż brała ona udział w historycznej Operacji Żagiel w 1974 roku. Od tamtej pory nigdy nie była w Polsce, zatem zapowiada się wielki powrót po latach.
 
Etoile została zbudowana w 1932 roku w Fécamp, jako replika tradycyjnych rybackich szkunerów używanych jeszcze w latach 30. XX wieku do połowów ryb w rejonie Islandii. Podczas drugiej wojny światowej Etoile weszła w skład Sił Wolnych Francuzów czyli tej części armii, które nie pogodziła się z kapitulacją Francji i wypowiedziała posłuszeństwo marionetkowemu rządowi Vichy generała Petain'a. Na pamiątkę tego faktu, Etoile wciąż ma prawo nosić trójkolorową flagę Wolnej Francji - z krzyżem lotaryńskim.
 
Wraz z bliźniaczą jednostką Belle Poule, jest szkolnym żaglowcem francuskiej Akademii Marynarki Wojennej L'Ecole Naval du Lanvéoc-Poulmic. Oba szkunery stacjonują w Breście. Oprócz stałej załogi zabierają na pokład po ok. 20 kadetów.

Dane techniczne:
Rok budowy: 1932
Długość: 37,5 m
Wyporność: 225 t
Szerokość: 7,4 m
Zanurzenie: 3,65 m
Ilość masztów: 2
Załoga: 36 osób




**********




Santa Maria Manuela

Santa Maria Manuela na Operacji Żagle Gdyni, fot. Dorota NelkeCzteromasztowy szkuner zbudowano w Lizbonie w 1937 roku, w rekordowym czasie 62 dni. Przez lata statek był częścią słynnej portugalskiej białej floty, której jednostki służyły do połowu dorsza u wybrzeży Nowej Fundlandii. Stąd charakterystyczny kształt kadłuba - z wysokim dziobem, szeroką rufą i obniżoną na środku burtą, co ułatwiało ładowanie złowionych ryb na pokład. Załoga Santa Marii Manueli liczyła wówczas 72 osoby, z czego aż 54 to rybacy, którzy po dotarciu na łowisko, przesiadali się przy dobrej pogodzie do mniejszych łodzi. Statek z reguły pływał na silniku z jednocześnie postawionymi żaglami, osiągając szybkość maksymalną 13 węzłów, dzięki czemu przeloty na trasie z północnego Atlantyku do Portugalii nie trwały dłużej niż 10 dni, co gwarantowało, że złowione ryby trafią do odbiorców świeże.

Pod koniec lat 60. żaglowce na łowiskach zaczęły być wypierane przez jednostki o napędzie motorowym. Przebudowano też Santa Marię Manuelę, która pozbawiona masztów i z dodaną nadbudówką z tyłu wyglądała jak typowy statek handlowy. Na początku lat 90., po kilku dyplomatycznych „wojnach dorszowych", a także przetrzebieniu populacji ryb, zaprzestano połowów w wybrzeży Nowej Fundlandii. Nikomu niepotrzebny statek zacumowano w porcie Aveiro, gdzie przez lata niszczał, aż w 2007 roku został zakupiony przez firmę Pascoal & Filhos. Jej współwłaściciel Anibal Paiao jest uczuciowo związany z portugalską białą flotą, gdyż zarówno jego dziadek, ojciec, jak i wuj byli kapitanami jej jednostek.

Żmudne prace nad rewitalizacją Santa Marii Manueli trwały trzy lata. Statek został wyremontowany i odrestaurowany według pierwotnych planów z 1937 roku. Od maja 2010 roku pływa jako jednostka szkolna. Ma już za sobą sentymentalną podróż do Nowej Fundlandii, a wizyta w Gdyni będzie pierwszym w historii zawinięciem portugalskiego żaglowca do polskiego portu. Żaglowce z południa Europy raczej nie zapuszczają się na Bałtyk. Dzięki współpracy z polską ambasadą w Lizbonie oraz miastem Rostok, w którym odbywa się duża żeglarska impreza Hanse Sail, udało nam się przekonać armatora, że warto do nas przypłynąć - opowiada Joanna Zielińska, koordynator zlotu żaglowców Operacja Żagle Gdyni.

Portem macierzystym Santa Marii Manueli jest Aveiro. Całkowita długość jednostki to bez mała 69 metrów.

Dane techniczne:
Rok budowy: 1937
Długość: 68,64 m
Wyporność: 607 t
Szerokość: 9,92 m
Zanurzenie: 4,5 m
Ilość masztów: 4
Załoga: 22 osoby





**********




 

ORP Iskra II, fot. Dorota NelkeORP Iskra

Okręt szkolny - trzymasztowa barkentyna projektu B79/II, druga w historii jednostka pływająca nosząca imię ORP Iskra. Została wprowadzona do służby w 1982 roku i oznaczona numerem burtowym 253. Jest pierwszym okrętem pod banderą wojenną Polski, który opłynął dookoła kulę ziemską.

Zbudowany w Stoczni Gdańskiej im. Włodzimierza Lenina którego autorem był j. kpt. ż.w. inż. Zygmunt Choreń, projektant takich żaglowców, jak STS "Dar Młodzieży" czy STS Alexander von Humboldt.

Żaglowiec wszedł w skład grupy szkolnej Wyższej Szkoły Marynarki Wojennej, a po przekształceniach w 1987 roku Akademii Marynarki Wojennej. W wyniku zmian organizacyjnych w 1995 roku grupa okrętów szkolnych uległa rozformowaniu, natomiast "Iskrę" wcielono do nowo powstałej grupy okrętów szkolnych dywizjonu Okrętów Szkolno-Badawczych w 3 Flotylli Okrętów w Gdyni. W dniu 23 czerwca 2006 roku została podporządkowana dowódcy dywizjonu zabezpieczenia hydrograficznego w Gdyni, co związane było z przekształceniem dywizjonu Okrętów Szkolno-Badawczych w dywizjon Okrętów Wsparcia i zmianą charakteru tej jednostki wojskowej.
"Iskra" pięciokrotnie otrzymała miano Najlepszego Okrętu Marynarki Wojennej w grupie okrętów specjalnych: w 1984, 1988, 1989, 1992 i 1994 roku. W 1989 roku wygrała regaty „Cutty Sark Tall Ships' Races 1989", zdobywając nagrodę Cutty Sark Trophy. W 1990 roku decyzją sekretarza generalnego Organizacji Narodów Zjednoczonych została wyróżniona Medalem W Służbie Pokoju (ang. In the Service of Peace Medal), a w 1999 roku nagrodą „Fair Play" przyznaną przez komitet organizacyjny „The Cutty Sark Tall Ships Race". Z okazji 18. rocznicy pierwszego podniesienia bandery prezydent Gdyni Wojciech Szczurek 11 sierpnia 2000 roku wręczył dowódcy "Iskry" kpt. mar. Robertowi Sitkowi symboliczny dowód osobisty wystawiony przez Urząd Miasta Gdyni.


Dane techniczne:
Rok budowy: 1982
Długość z bukszprytem: 49,0 m
Wyporność: 498 t
Szerokość: 8,0 m
Zanurzenie: 3,0 m
Ilość masztów: 3
Załoga: 54 osoby

źródło: wikipedia



**********


Sedov

Rosyjski żaglowiec Sedov wpływa do Gdyni, fot. Dorota NelkeNajwiększy żaglowiec szkolny świata, czteromasztowy bark, jeden z ostatnich windjammerów. Przez wiele lat był największym żaglowcem w ogóle, lecz oddał pierwszeństwo wycieczkowemu Royal Clipper. Żaglowiec został zbudowany w 1921 r. w stoczni Krupp Germania-Werft w Kilonii. Otrzymał wówczas nazwę Magdalene Vinnen II. Oprócz zadań szkoleniowych, pływał jako żaglowiec towarowy, wożąc saletrę z Chile. W 1936 zmienił armatora na Norddeutscher Lloyd i nazwę na Kommodore Johnsen, dalej służąc jako żaglowiec towarowy.

Podczas jednego z pierwszych rejsów w charakterze szkolnego statku NDL-u Kommodore Johnsen, dowodzony przez kapitana Ottona Lehmberga, omal nie przewrócił się w silnym sztormie na Atlantyku. Wracał wówczas z ładunkiem jęczmienia z Argentyny do Europy; ładunek przemieścił się w ładowni, powodując niebezpieczny przechył. Załoga rozpoczęła trymowanie statku własnymi siłami i wezwała pomoc. Jednym ze statków, który odpowiedział na wezwanie, był norweski zbiornikowiec Winkler (kpt. Gaaso). Dowódca tego statku w pomysłowy sposób określił pozycję wzywającego pomocy Johnsena (wykreślił namiary z kilku statków na sygnał emitowany przez niemiecki bark - linie przecięły się idealnie w jednym punkcie), a następnie ruszył na pomoc i na miejscu wylał do morza nieco przewożonego oleju, co złagodziło falę i pozwoliło marynarzom z Johnsena dokończyć trymowanie ładunku i uratować nie tylko własne życie, ale i sam statek. Opowiada o tym sam kapitan Lehmberg w swoich wspomnieniach (50 Jahre Seemannsleben), zawartych m.in. w wydanej w końcu lat 50. XX w. książce 'Das große Buch der Seefahrt'.

Po II wojnie światowej został przyznany ZSRR jako część reparacji wojennych i przemianowany na Siedow, na cześć rosyjskiego polarnika Georgija Siedowa.

Pierwszy rejs pod nową banderą "Siedow" odbył w 1952 roku jako szkolny statek Marynarki Wojennej ZSRR. Później był statkiem szkolnym Ministerstwa Rybołówstwa.
Po remoncie w 1981 r. powrócił do aktywnego pływania. W 1982 r. po raz pierwszy w swej historii przybył do Szczecina. Od 1986 r. uczestniczył w regatach Operacji Żagiel (Cutty Sark Tall Ship Races). Od 1991 roku armatorem był Uniwersytet Techniczny w Murmańsku, a obecnie Wyższa Szkoła Morska w Kaliningradzie. W 2007 r. gościł w Szczecinie na finale The Tall Ships' Races 2007 (Operacja Żagiel).


Dane techniczne:
Rok budowy: 1921
Długość: 117,5 m
Wyporność: 7381 t
Szerokość: 14,7 m
Zanurzenie: 6,5 m
Ilość masztów: 4
Załoga: 214

źródło: wikipedia



**********


Kruzenshtern

Kruzenshtern na Operacji Żagle Gdyni, fot. Dorota NelkeŻaglowiec "Kruzenshtern" to czteromasztowy bark, wybudowany w 1926 roku w Niemczech, w Bremerhaven - Wesermünde pod nazwą "Padua". Żaglowiec ten przed II wojną światową pływał jako statek towarowy, przywożąc do Europy saletrę z Ameryki Południowej. Po wojnie, w styczniu 1946 roku, został przekazany w ramach reparacji wojennych Związkowi Radzieckiemu i przemianowany na "Kruzenshtern" w hołdzie niemieckiemu podróżnikowi i badaczowi oceanów, pływającemu w służbie marynarki rosyjskiej - Adamowi Johannowi von Krusenstern. Do 1961 roku żaglowiec stał jednak w porcie w Kronstadt gdzie przeszedł remont generalny, przygotowujący go do dalszej służby pod przywództwem Departamentu Hydrograficznego Radzieckiej Marynarki Wojennej. W latach 1961 - 1965 statek odbył wiele hydrograficznych i oceanograficznych misji badawczych na Atlantyku, Karaibach oraz Morzu Śródziemnym. Równocześnie był używany jako statek szkoleniowy dla kadetów marynarki. W roku 1965 żaglowiec został przeniesiony do Ministerstwa Rybołówstwa Morskiego w Rydze by zabierać na swój pokład szkolących się przyszłych oficerów floty rybackiej.

Kolejna duża modernizacja "Kruzenshterna" miała miejsce w latach 1968-1972, kiedy to zamontowano na żaglowcu nowe, pracujące do dzisiaj silniki oraz przemalowano kadłub na czarno z szerokim białym pasem oraz czarnymi "bulajami", które mogą sugerować obecność otworów armatnich jednak jest to tylko złudzenie. Oryginalnie "Kruzenshtern" czyli dawna "Padua" był pomalowany powyżej linii wody na czarno, na poziomie wody na biało, a poniżej na czerwono (barwy flagi Cesarstwa Niemieckiego).
W 1981 roku statek został kolejny raz przeniesiony, tym razem do Tallinna, a po kolejnych dziesięciu latach, w 1991 roku, wszedł w skład floty Państwowej Bałtyckiej Akademii Rybołówstwa w Kaliningradzie.

"Kruzensztern" bierze udział w wielu międzynarodowych regatach. W latach 1995/1996 odbył rejs dookoła świata szlakiem swojego patrona. Ponownie opłynął świat w latach 2005/2006, by uczcić dwusetną rocznicę opłynięcia globu ziemskiego przez Adama Johanna von Krusensterna.

Obecnie "Kruzenshtern" to obok "Sedova" i "Royal Clippera" jeden z największych żaglowców na Świecie.

Dane techniczne:
Rok budowy: 1926
Długość: 114 m
Wyporność: 7381 t
Szerokość: 14 m
Zanurzenie: 6 m
Ilość masztów: 4
Załoga: 260


źródło: www.tallships.pl




**********



Shtandart, fot. Dorota NelkeShtandart


Replika fregaty z 1703 r. - okrętu flagowego rosyjskiej floty zaprojektowanego przez cara Piotra Wielkiego i zbudowanego przy jego udziale.

Inicjatorem odbudowy żaglowca i jednocześnie jego pierwszym kapitanem jest rosyjski historyk Vladimir Martus. Dzięki pomocy historyka Victora Krajnyukowa udało się zebrać podstawowe informacje na temat konstrukcji i budowy fregaty. Pomimo posiadania jedynie XVIII-wiecznej ryciny ukazującej Shtandart podczas bitwy, zdecydowano się na budowę repliki. Prace rozpoczęto 4 listopada 1994 r. Do budowy użyto tych samych materiałów i wykorzystano takie same techniki jak w przypadku pierwowzoru. Gwoździe (8 tys. sztuk) i okucia zostały ręcznie wyprodukowane, natomiast drzewa (250 szt.) zostały ręcznie ścięte na terenie parków w pobliżu Sankt Petersburga. Do budowy żaglowca użyto kilka rodzajów drewna w zależności od przeznaczenia.

Statek został ochrzczony 30 maja 1998, natomiast wodowanie miało miejsce 4 września 1999. Pierwszy rejs odbył się 24 czerwca 2000 r. Shtandart uczestniczył w regatach żaglowców Tall Ships' Races w latach: 2001, 2004, 2005, 2007, 2009, 2010, 2013.


Dane techniczne:
Rok budowy: 1994
Długość: 34,5 m
Wyporność: 220 t
Szerokość: 6,95 m
Zanurzenie: 3,3 m
Ilość masztów: 3
Załoga: 14

źródło: wikipedia.pl



**********



Alexander von Hunboldt II na Operacji Żagle Gdyni, fot. Dorota NelkeAlexander von Humboldt II 

Żeglarska kariera pierwszego Alexandra von Humboldta rozpoczęła się w 1988 roku. Wówczas, po gruntownym remoncie, stary latarniowiec z 1906 roku zyskał nowe imię i  otaklowanie według projektu inżyniera Zygmunta Chorenia.

Po 23 latach służby wysłużony bark sprzedano. Dzielny staruszek nie pozostawił jednak po sobie próżni. Kolejne rozdziały morskiej legendy pisze już jego następca, wybudowany w 2011 roku, Alexander von Humboldt II. Nowy żaglowiec to także trzymasztowy bark. Jest nieco większy od poprzednika, a jego 65-metrowy kadłub również pomalowano na zielono. Zmieniła się jednak barwa żagli, które na nowym żaglowcu są białe. Symboliczna zmiana warty miała miejsce 23 września 2011 roku, kiedy to obie jednostki pod żaglami wymieniły saluty na redzie Bremerhaven.

Dane techniczne:
Rok budowy: 2008
Długość: 65 m
Wyporność: 992 t
Szerokość: 10 m
Zanurzenie: 4,7 m
Ilość masztów: 3
Załoga: 79

Roald Amundsen na Operacji Żagle Gdyni, fot. Dorota Nelke Tre Kronor af Stockholm na Operacji Żagle Gdyni, fot. Dorota Nelke

Sedov na Operacji Żagle Gdyni, fot. Dorota Nelke Shtandart na Operacji Żagle Gdyni, fot. Dorota Nelke

Brabander na Operacji Żagle Gdyni, fot. Dorota Nelke Iskra na Operacji Żagle Gdyni, fot. Dorota Nelke

Falken na Operacji Żagle Gdyni, fot. Dorota Nelke Seute Deern na Operacji Żagle Gdyni, fot. Dorota Nelke

Zawisza Czarny i Iskra na Operacji Żagle Gdyni, fot. Dorota Nelke Solanus na Operacji Żagle Gdyni, fot. Dorota Nelke

Greif na Operacji Żagle Gdyni, fot. Dorota Nelke Operacja Żagle Gdyni, fot. Dorota Nelke
Operacja Żagle Gdyni, fot. Piotr Lewandowski / Tosem

Operacja Żagle Gdyni, fot. Piotr Lewandowski / Tosem

Operacja Żagle Gdyni, fot. Piotr Lewandowski / Tosem

Operacja Żagle Gdyni, fot. Piotr Lewandowski / Tosem

Operacja Żagle Gdyni, fot. Piotr Lewandowski / Tosem



fot.: Dorota Nelke, Halina Wasielke-Cieślak, Krzysztof Romański, Piotr Lewandowski / Tosem

ikona

Najnowsze