Nowak-Jeziorański Jan (1914 - 2005)

Jan Nowak-Jeziorański (właśc. Zdzisław Antoni Jeziorański herbu Jeziora, ur. 3 października 1914 r. w Berlinie, zm. 20 stycznia 2005 r. w Warszawie) - polityk, politolog, polski patriota, działacz społeczny, dziennikarz i żołnierz AK, cichociemny. W latach 2002-2005 Honorowy Członek Rady Fundacji Centrum Twórczości Narodowej. Założyciel i Honorowy Przewodniczący Rady Kolegium Europy Wschodniej. Od 2004 roku wręczana jest corocznie Nagroda Jana Nowaka-Jeziorańskiego.

Jan Nowak-Jeziorański trafił do Gdyni w 1943 roku jako inspektor Akcji "N" -wydziału AK, który zajmował się fabrykowaniem pseudoniemieckich ulotek mających na celu demoralizację niemieckich źołnierzy i osłabienie ich wiary w Hitlera. Pan Nowak - Jeziorański zorganizował w Gdyni, Gdańsku, Kołobrzegu i Szczecinie siatkę ludzi, którzy podjęli się przerzutu bibuły "enowskiej" na szwedzkie statki i niemieckie okręty. Kilka razy odbył bardzo niebezpieczne podróże na trasie Warszawa - Gdynia - Sztokholm - Londyn jako kurier Komendy Głównej AK do Naczelnego Wodza.

Jan Nowak-Jeziorański był długoletnim szefem Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa, znakomitym publicystą i dziennikarzem. Posługując się wolnym słowem wniósł ogromny, osobisty wkład w proces oswobodzenia narodu spod okupacji hitlerowskiej, a następnie spod rządów komunistycznego systemu. Przez wszystkie lata panowania w Polsce reżimu byt szkalowany.

Od 1996 r. Honorowy Obywatel Miasta Gdyni, który otrzymał to najwyższe wyróżnienie gdyńskiego samorządu za wybitne zasługi dla narodu, za odwagę, nieustające dążenie do prawdy, mądrość. Ostatni raz odwiedził nasze miasto w 2002 r., by uczestniczyć w uroczystościach związanych z 22. rocznicą podpisania Porozumień Sierpniowych. 

27 września 2008 r. przy kamienicy na ul. Władysława IV 57 odsłonięto tablicę  upamiętniającą  Jana Nowaka Jeziorańskiego - Honorowego Obywatela Miasta Gdyni, Mariannę Pyttel i Hildegardę Bigocką. W tym właśnie miejscu w latach II Wojny Światowej znajdowała się placówka wydziału łączności z zagranicą Komendy Głównej Armii Krajowej. Stąd w roku 1943 został przerzucony do Szwecji Jan „Nowak" Jeziorański, wysłannik Polskiego Państwa Podziemnego do rządu Emigracyjnego w Londynie, Honorowy Obywatel Gdyni. Akcją kierowała zamieszkała w kamienicy Marianna Pyttel - „Liga". Łączniczką akcji była Hildegarda Bigocka - „Hilda" w odwecie zamordowana przez Niemców w Oświęcimiu.


Przeczytaj także:

List od Jana Nowaka - Jeziorańskiego do władz Gdyni w sprawie roku Eugeniusza Kwiatkowskiego 

Z kolekcji Jana Nowaka Jeziorańskiego - informacja o obrazach podarowanych Gdyni

Gdynia w hołdzie Wielkiemu Polakowi