Latarnia ponownie na Oksywiu

Na terenie Cmentarza Marynarki Wojennej w miejscu gdzie niegdyś stała latarnia morska 1 listopada odsłonięty został obelisk będący miniaturą dawnej latarni.

Latarnia Oksywska zaświeciła po raz pierwszy 1 października 1887 roku. Była czwartą latarnią jaka powstała w granicach dzisiejszego polskiego wybrzeża, po latarni w Jastarni Borze z 1872 roku i latarniach w Rozewiu i Gąskach z 1875 roku. Obsługiwana była jak wszystkie ówczesne polskie latarnie morskie przez rodzinę ewangelicką. Zbudowana została na potrzeby statków, które szukały schronienia przed północnymi i zachodnimi sztormami za Półwyspem Helskim.

latarnia morska na Oksywiu - zdjęcie historyczne

Latarnia zbudowana została na pustkowiu, na wschód od wsi Oksywie, na wysokim, stromym klifie (39 m.n.p.m.), 60 metrów od linii brzegowej. Ośmiokątna wieża latarni przylegała do jednopiętrowego budynku, w którym mieszkał latarnik. Wysokość wieży wynosiła 10,6 m. Na prawo od latarni znajdował się dziki jar zwany przez latarników „Morskim Okiem", a stromo w dół w kierunku plaży schodziła ścieżka i kamienne schodki prowadzące do wąskiego pomostu. Zalesiony klif w celu umocnienia i ochrony przed falami, był w tym miejscu wyłożony kamiennym około 40 metrowym wałem. Co parę tygodni do podniszczonego pomostu przypływał statek z Pucka przywożący żywność dla latarnika i jego rodziny.

Latarnia morska na Oksywiu była w owym okresie najmniejszą polską latarnią morską. Wysokość wieży wynosiła 10,6 metrów, a światło znajdowało się 46,5 metra nad poziomem morza. Wewnątrz laterny znajdował się Aparat Fresnela IV klasy, którego światło było wynikiem spalania olejów mineralnych. Latarnia na początku emitowała białe, światło błyskowe, które powtarzało się co 3 sekundy i widoczne było z odległości 8 mil morskich. Pod koniec funkcjonowania, w 1932 roku, zastąpiono je światłami: czerwonym od strony lądu i białym od strony morza - widocznym przy dobrej pogodzie z odległości 17 mil morskich, które świeciły przez 15 sekund.

Oksywska latarnia została wyłączona we wrześniu 1933 roku, gdyż dostatecznie spełniały swoją
funkcję światła nawigacyjne naprowadzające na gdyński port. Budynek przejęła administracja wojskowa. Po zakończeniu działalności, latarnia była udostępniona do zwiedzania dla turystów za opłatą w wysokości ówczesnego 1 złotego polskiego. Została zniszczona na początku II wojny światowej, w czasie działań wojennych we wrześniu 1939 roku.

W miejscu, na którym stała stara oksywska latarnia, powstała miniaturowy obelisk, w skali 1:5. Kopia będzie wykonana z granitu. Pomysłodawcą i projektantem latarni jest ksiądz kmdr prałat Bogusław Wrona, dziekan Marynarki Wojennej. Koszt budowy pomnika wyniósł 13.460,00 zł brutto.