Wsparcie działań propagujących ekologiczne formy transportu na trasie Gdynia-Półwysep Helski
Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Gdańsku dofinansował w 2011 r. realizację zadania: “Wsparcie działań propagujących ekologiczne formy transportu na trasie Gdynia-Półwysep Helski”. Dotacja Wojewódzkigo Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Gdańsku wynosi 150 000 zł.
W całym okresie funkcjonowania w 2011 r., tj. od 30 kwietnia do 31 sierpnia gdyńskie Tramwaje wodne przewiozły łącznie 240 048 osób, w tym:
• w relacji Gdynia – Hel – Gdynia: 172 744 osoby, tj. 72%;
• w relacji Gdynia – Jastarnia – Gdynia: 67 304 osób, tj. 28%.
Dodatkowo przewieziono łącznie 8788 rowerów.
Przeciętne wykorzystanie zdolności przewozowej wyniosło 42% (189 osób w rejsie).
Głównymi celami podróży w rejsach do Helu, Jastarni i Gdyni były zwiedzanie atrakcji turystycznych, plaża i udział w imprezach kulturalnych.
Najważniejszymi przyczynami, która zadecydowały o skorzystaniu z Tramwaju wodnego były w dalszym ciągu czas podróży, atrakcyjna forma transportu i cena biletu.
W skali ocen szkolnych od 1 do 6 idea uruchomienia Tramwaju wodnego i oferta przewozowa uzyskały odpowiednio oceny: 5,57 i 4,97.
1. Założenia funkcjonowania gdyńskiego Tramwaju wodnego w 2011 r.
Począwszy od 2009 r. ZKM w Gdyni zakontraktował tramwaje wodne na okres 4 lat. Przetarg na obsługę przewozową wygrała Żegluga Gdańska sp. z o.o., która świadczyła usługi od 2006 r.
W ofercie przewozowej Tramwajów wodnych realizowanych przez ZKM w Gdyni w 2011 r. można wyróżnić następujące okresy funkcjonowania linii 520 (Gdynia – Hel) i 530 (Gdynia – Jastarnia):
Linia 520 (106 dni rejsowych):
w kwietniu:
- 30 kwietnia
w maju:
- 1-3 maja;
- 7-8 maja;
- 14-15 maja;
- 21-22 maja;
- 28-31 maja.
w czerwcu, lipcu i sierpniu:
- codziennie od 1 czerwca do 31 sierpnia
Linia 530 (70 dni rejsowych):
w czerwcu:
- codziennie od 23 do 30 czerwca
w lipcu i sierpniu:
- codziennie od 1 lipca do 31 sierpnia
Rozkład rejsów nie uległ zmianie w porównaniu do 2010 r. W relacji Gdynia – Hel – Gdynia Tramwaje wodne wykonywały 4 pary rejsów (8 rejsów), natomiast w relacji Gdynia – Jastarnia – Gdynia trzy pary rejsów (6 rejsów).
Łącznie zaplanowano realizację 1268 rejsów, w tym:
848 rejsów w relacji Gdynia – Hel oraz Hel - Gdynia;
420 rejsów w relacji Gdynia – Jastarnia oraz Jastarnia - Gdynia.
Nastąpiła zmiana cen biletów normalnego i ulgowego w porównaniu do 2010r., przy czym cena biletu za przewóz roweru pozostała na niezmienionym poziomie. W 2011r. zostały ustalone następujące ceny biletów:
• cena biletu normalnego – 14 zł;
• cena biletu ulgowego – 7 zł;
• cena biletu na przewóz roweru – 3 zł.
Nie zmieniono w porównaniu do 2010r. zakresu obowiązujących ulg i uprawnień do prze-jazdów bezpłatnych.
2. Organizacja funkcjonowania gdyńskiego Tramwaju
wodnego w 2011 r.
Funkcję organizatora gdyńskich Tramwajów wodnych pełnił, wzorem ubiegłych lat, Zarząd Komunikacji Miejskiej w Gdyni. Zakres działań organizatorskich w 2011r. objął w szczególności:
• przygotowanie uchwały w sprawie zmiany cen;
• sprzedaż biletów;
• realizację badań rynkowych i marketingowych;
• realizację płatności za usługi przewozowe;
• kontrolę realizacji usług pod względem ilościowym i jakościowym;
• promocję transportu wodnego.
Dystrybucję biletów zrealizowano, w oparciu o zaprojektowany specjalnie dla celów ob-sługi biletowej gdyńskich Tramwajów wodnych przez ZKM w Gdyni program komputerowy, umożliwiający prowadzenie sprzedaży i przedsprzedaży jednocześnie przez kilka niezależnych punktów sprzedaży. W celu zapewnienia możliwie jak najefektywniejszej sprzedaży biletów (w danych warunkach budżetowych ZKM w Gdyni) uruchomiono 4 punkty sprzedaży biletów: dwa w Gdyni (w tym jeden trzystanowiskowy) i po jednym w Helu i w Jastarni.
W trakcie realizacji usług przeprowadzono na pokładach statków, podobnie jak w ubiegłym roku, badania marketingowe metodą wywiadu standaryzowanego indywidualnego.
W celu zapewnienia bezpieczeństwa i sprawnej obsługi pasażerów ZKM w Gdyni zatrudnił, w trybie procedury przetargowej, firmę ochrony i dozoru mienia, której pracownicy sprawdzali bilety i udzielali niezbędnej pomocy pasażerom oraz informacji o świadczonych usługach. Pracownicy ZKM w Gdyni prowadzili kontrole ilości i jakości usług przewozowych świadczonych przez Żeglugę Gdańską sp. z o.o. oraz nadzorowali i kontrolowali funkcjonowanie całości przedsięwzięcia.
W roku 2011 promocja Tramwaju wodnego objęła:
• wyeksponowanie logo gdyńskiego Tramwaju wodnego na statkach realizujących przewozy;
• uruchomienie bezpłatnej linii autobusowej na trasie Gdynia Dworzec Gł. PKP – Przystań gdyńskiego Tramwaju wodnego, dowożącej pasażerów katamaranów (linia ta w celu zwiększenia jej atrakcyjności była obsługiwana przez autobus piętrowy);
• rozdawanie ulotek informujących o gdyńskim Tramwaju wodnym w języku polskim, angielskim i niemieckim;
• wyposażenie wszystkich pracowników obsługi klientów w jednakowe ubiory z logo gdyńskiego Tramwaju wodnego;
• umieszczenie informacji o usługach przewozowych w punktach sprzedaży biletów na gdyński Tramwaj wodny.
3. Popyt na usługi gdyńskiego Tramwaju wodnego w 2011 r.
W okresie od 30 kwietnia do 31 sierpnia gdyńskie Tramwaje wodne przewiozły łącznie 240 048 osób i 8 788 rowerów. Dla porównania w 2010r. przewieziono 281 899 osób i 9 020 rowerów, w 2009r. - 303 606 osób i 8 906 rowerów, natomiast w 2008r. - 315 301 osób i 8 315 rowerów.
Łączną liczbę pasażerów tramwajów wodnych i przeciętną liczbę pasażerów w rejsie w la-tach 2006-2011 przedstawiono na rys. 1 i 2.
Rys. 1. Liczba pasażerów gdyńskich tramwajów wodnych w latach 2006-2011
Od 2008 r. obserwuje się tendencję zmniejszania się popytu na usługi Tramwajów wodnych. Tendencję tę potwierdzają dane dotyczące przeciętnej liczby pasażerów przypadającej na 1 rejs.
Rys. 2. Przeciętna liczba pasażerów gdyńskich tramwajów wodnych w rejsie w latach 2006-2011
Liczba pasażerów gdyńskich Tramwajów wodnych zmniejsza się od 2006 r. Przyczyn tego zjawiska należy upatrywać w relatywnym obniżeniu atrakcyjności podróży Tramwajem wodnym dla mieszkańców aglomeracji, dla których jest to już piąty rok funkcjonowania tej formy transportu. Do zmniejszenia się przeciętnej liczby pasażerów w rejsie w kolejnych latach, przyczyniło się także wydłużenie okresu funkcjonowania Tramwajów wodnych, przez objęcie nim maja i czerwca, a więc miesięcy, które charakteryzują się niższym poziomem wykorzystania zdolności przewozowej. W 2011r. dodatkowo wystąpiły niesprzyjające i zmienne warunki pogodowe.
w przekroju relacji w 2011 r.
Przeciętne wykorzystanie zdolności przewozowej ukształtowało się na poziomie 42%,
i było niższe o 9% od wykorzystania zdolności przewozowej w 2010 r. Przeciętnie w każdym rejsie w analizowanym okresie przewieziono 189 osób.
W relacji Gdynia – Hel – Gdynia przewieziono 172 744 osoby (72%) i 5 166 rowerów.
W relacji Gdynia – Jastarnia – Gdynia przewieziono 67 304 osób (28%) i 3 622 rowery.
W tabeli 2 przedstawiono przeciętną liczbę pasażerów w rejsie w przekroju poszczególnych relacji.
Tabela 2
Rejsy w relacji do i z Helu charakteryzowały się wyższym wykorzystaniem zdolności przewozowej (odpowiednio 45,2 i 45,3%) w porównaniu z rejsami do i z Jastarni (odpowiednio 32,1% i 39,1%).
Tabela 3
Struktura popytu na usługi gdyńskich Tramwajów wodnych
w przekroju relacji w 2011 r. [%]
Dominowali pasażerowie z biletami normalnymi (58%). Zdecydowanie niższy był udział pasażerów podróżujących na podstawie biletów ulgowych (36%) i bezpłatnych (6%).
Wyniki badań marketingowych popytu na usługi gdyńskich Tramwajów wodnych
Kolejne, szóste już badania marketingowe, zrealizowane metodą wywiadu standaryzowanego indywidualnego objęły próbę 1045 pasażerów, w tym 46% mężczyzn i 54% kobiet.
Struktura pasażerów według kryterium wieku ukształtowała się następująco:
15–25 lat: 21%;
26-35 lat: 30%;
36-50 lat: 27%;
51-70 lat: 17%;
pow. 70 lat.: 5%.
Około 48% pasażerów stanowiły osoby spoza Trójmiasta. Mieszkańcy Gdyni stanowili 41% pasażerów, Gdańska 5% i Sopotu 6%.
Podstawowe cele podróży w rejsach do Helu, Jastarni i Gdyni przedstawiono
w tabeli 6.
Łącznie dominującym celem podróży do Helu, Jastarni i Gdyni jest zwiedzanie atrakcji turystycznych. W rankingu celów podróży do Helu i do Jastarni na drugim miejscu znalazła się plaża, a w przypadku podróży do Gdyni dodatkowo udział w imprezach kulturalnych. Prawie co szósty badany pasażer powracał do swojego miejsca zakwaterowania lub zamieszkania.
Tabela 4
Cele podróży gdyńskimi Tramwajami wodnymi w rejsach do Helu, Jastarni i Gdyni w 2011 r. [%]
W tabeli 7 przedstawiono przyczyny, które skłoniły pasażerów do skorzystania z gdyńskiego Tramwaju wodnego.
Najważniejszą przyczyną, która skłoniła pasażerów do skorzystania z usług gdyńskiego Tramwaju wodnego do Helu i Jastarni był relatywnie krótki czas podróży. Główną przyczyną wyboru Tramwaju wodnego w rejsach do Gdyni była cena biletu.
Pozostałe dwie z trzech najważniejszych przyczyn, które skłoniły pasażerów do skorzystania z usług gdyńskich Tramwajów wodnych to w kolejności:
• w rejsach do Helu:
o cena biletu;
o atrakcyjna forma transportu;
• w rejsach do Jastarni:
o atrakcyjna forma transportu;
o cena biletu;
• w rejsach do Gdyni:
o atrakcyjna forma transportu;
o czas rejsu (podróży).
Tabela 5
Przyczyny skorzystania z usług gdyńskiego Tramwaju wodnego w 2011 r. [%]
Pasażerowie korzystający z rejsów przybyli na przystań głównie samochodem osobowym lub pieszo. Pasażerowie udający się do Jastarni i Gdyni w większości przyszli pieszo lub dojechali samochodem osobowym. Z darmowego autobusu ZKM w Gdyni skorzystało: 16% pasażerów udających się do Helu i 14% pasażerów płynących do Jastarni.
Dane w tabeli 8 wskazują na wciąż najwyższe znaczenie postulatu częstotliwości kursowania gdyńskich Tramwajów wodnych. Prawie 40% pasażerów nie zgłosiło żadnego postulatu.
W skali ocen szkolnych (od 1 – najniższa do 6 najwyższa) idea uruchomienia gdyńskich Tramwajów wodnych i realizowana przez ZKM w Gdyni oferta usług uzyskały odpowiednio oceny pasażerów: 5,57 (5,47 w 2010 r., 5,50 w 2009 r., 5,42 w 2008 r., 4,99 w 2007 r. i 5,64 w 2006 r.) i 4,97 (5,01 w 2010 r., 4,98 w 2009 r., 4,92 w 2008 r., 4,61 w 2007 r. i 5,14 w 2006 r.).
Wyniki badań wskazują, że utrzymuje się wysoka ocena jakości oferowanych usług.
Tabela 6
Postulaty odnoszące się do sposobu realizacji oferty gdyńskiego Tramwaju wodnego w kolejnych latach
4. Efekt ekologiczny
Dodatkowe pytanie podczas realizacji badań wśród pasażerów miało na celu określenie ich potencjalnych zachowań w przypadku braku oferty Tramwajów wodnych. W takiej sytuacji 46% pasażerów stwierdziło, że w dniu badania nie brałoby pod uwagę podróży na Półwysep helski, 36% zadeklarowało podróż innymi środkami komunikacji zbiorowej (pociąg, autobus), natomiast 18% pasażerów stwierdziło, że wybrałoby się w podróż na Półwysep helski wła-snym samochodem osobowym.
W skali 2011r. - 18% stanowi liczbę około 43 200 pasażerów
Dla obliczenia efektu ekologicznego przyjęto następujące założenia:
- 59% samochodów zasilanych benzyną bezołowiową (średnie spalanie – 8 dm3 na 100 km; emisja CO2 - 2,37kg/dm3)*
- 30,5% samochodów zasilanych olejem napędowym (średnie spalanie – 7 dm3 na 100 km; emisja CO2 - 1,49kg/dm3)*
- 10,5% samochodów zasilanych gazem (średnie spalanie – 11 dm3 na 100 km; emisja CO2 - 2,63kg/dm3)*
* kalkulator emisji CO2 ze strony www.aeris.eko.org.pl, dane dotyczące pojazdów – Urząd Miasta Gdyni.
Zakładając przybliżoną odległość drogową pomiędzy Gdynią i Helem wynoszącą 80 km, na-tomiast pomiędzy Gdynią i Jastarnią - 65 km oraz biorąc pod uwagę większą liczbę pasażerów podróżujących w relacji Gdynia – Hel – Gdynia niż w relacji Gdynia – Jastarnia – Gdyni przyjęto średnią odległość podróży samochodem osobowym na półwysep na poziomie 75 km.
Ze względu na głównie turystyczno – rodzinny charakter omawianych podróży założono jednoczesną podróż 3 osób w jednym samochodzie osobowym.
Przyjmując powyższe założenia funkcjonowanie Tramwaju wodnego w 2011r. spowodowało łączne zmniejszenie liczby pojazdów pokonujących odcinek Gdynia - Półwysep helski lub Półwysep Helski – Gdynia o 14 402 co daje łączną liczbę 1 080 150 przejechanych kilometrów i w efekcie powoduje ograniczenie emisji CO2 do środowiska łącznie o 187 976 kg.
Rejestr zmian
Podmiot udostępniający: | Urząd Miasta Gdyni |
Wprowadził informację: | Michał Kowalski |
Data udostępnienia informacji: | 16.11.2011 |