W obecnych czasach telefon komórkowy stał się niemal niezbędnym gadżetem wśród młodych ludzi i nie tylko. Nie spełnia już tylko funkcji komunikacyjnej, ponieważ wyposażony jest w wiele dodatkowych opcji takich jak: budzik, notes, organizator, kalendarz, kalkulator. Posiada dodatkowe wbudowane urządzenia: odtwarzacz MP3, dyktafon, GPS, radio, kamera czy aparat fotograficzny. Telefony mają własne gry, łącza z Internetem oraz akceptacje kart płatniczych. Tak więc współczesny telefon pełni dużo więcej funkcji niż kilka lat temu. Niestety bywa tak, że młody człowiek mający telefon bez dodatkowych funkcji czy aplikacji, z których korzystają koledzy, traktowany jest inaczej, odstaje od grupy. Obserwując młodych ludzi można zauważyć, iż jest to specyficzna grupa, która bez telefonu komórkowego wręcz nie może się obyć i telefon stanowi dla niej ważny element funkcjonowania społecznego. Używanie telefonu komórkowego jest podstawą kontaktów z rówieśnikami. Można by zaryzykować sformułowanie funkcjonujące u młodzieży – „jeśli nie masz telefonu, nie istniejesz”. Podobnie jest z obecnością na portalach społecznościowych. Teraz młodzi ludzie, ale i nie tylko oni, komunikują się ze znajomymi w znacznej mierze w sposób wirtualny. Konsekwencje tego mogą być takie, iż pewne umiejętności społeczne nie są kształtowane i rozwijane w tym wieku. Jeśli młodzi ludzie nie będą w „realu” rozwijać umiejętności komunikacyjnych, nawiązywania kontaktów, utrzymywania relacji - w przyszłości mogą mieć z tym wiele problemów. Obserwujemy już takie następstwa u młodzieży nadmiernie koncentrującej się na świecie wirtualnym, która przede wszystkim za namową rodziców trafia do Poradni Leczenia Uzależnień przy Ośrodku Profilaktyki i Terapii Uzależnień w Gdyni. Młodzi ludzie są głównie aktywni wirtualnie na portalach społecznościowych czy forach dyskusyjnych, grach komputerowych on-line oraz serwisach internetowych gdzie bezpłatnie można umieścić lub odtworzyć filmy. Takie bycie on-line ma miejsce nie tylko przez komputer, ale i przez smartfony, które dzięki swojej kompaktowności i mobilności są dużo częściej używane. Poradnia udziela pomocy osobom z tzw. uzależnieniami behawioralnymi, niechemicznymi czyli uzależnieniami od czynności takich jak nadużywanie komputera, telefonu komórkowego, hazard, pracoholizm, zakupoholizm. Z naszych obserwacji wynika, iż nadmierne zaabsorbowanie światem wirtualnym niesie za sobą konsekwencje społeczne – zaniedbanie obowiązków, odpowiedzialności, trudności w nawiązywaniu nowych kontaktów, utrzymaniu relacji, trudności w prowadzeniu rozmowy, zubożenie zainteresowań i słownictwa, trudności w radzeniu sobie z konfliktami, nieprzyjemnymi uczuciami, wyrażaniu uczuć. W telefonie wystarczy umieścić uśmiechniętą minkę, tzw. emotikonę, żeby okazać przyjemne emocje, a w rzeczywistości jest trudniej powiedzieć drugiej osobie, że się ją lubi lub kocha. Z zaobserwowanych konsekwencji zdrowotnych dostrzegamy: nadwagę lub niedowagę, bóle głowy, pleców, bezsenność, zaniedbanie fizyczne.Już małe dzieci uczą się korzystania ze smartfonów, tabletów, co nie sprzyja im, ponieważ z punktu widzenia rozwojowego korzystanie z tego typu sprzętów jest niepotrzebne. Zabija czas i rozleniwia dzieci i rodziców. Nierzadko możemy zaobserwować sytuacje, że rodzice dają małemu dziecku swój telefon „do zabawy”, czekając w kolejce lub jadąc autobusem. Telefon zastępuje wspólne przebywanie i zakłóca relacje. Pamiętajmy, że dzieci szybko się uczą i to od nas rodziców zależy jak im ten świat przedstawimy. Jeśli bez namysłu dajemy dziecku telefon „do zabawy” , żeby między innymi „mieć święty spokój”, ono odbiera takie zachowanie jako akceptowane przez rodzica, a więc dobre. Równie często obserwowany jest widok ludzi, którzy przebywając w gronie znajomych, mają w jednym uchu słuchawkę, przez którą słuchają muzyki, a jednocześnie rozmawiają. Zanika wartość rozmowy, relacje są coraz bardziej płytkie, nacechowane interesownością. Korzystanie z telefonu bywa problematyczne wtedy, gdy człowiek odczuwa dyskomfort, czuje się „nieswojo”, towarzyszy mu niepokój czy uczucie braku, gdy nie ma przy sobie telefonu. Taki człowiek odczuwa poczucie straty, że nie jest na bieżąco i w centrum wydarzeń. Ośrodek Profilaktyki i Terapii Uzależnień jest jednym z partnerów badań socjologicznych Uniwersytetu Gdańskiego i Centrum Doradztwa i Badań Społecznych „Socjogram”, prowadzonym w gdyńskich szkołach w związku z używaniem telefonów komórkowych. Poradnia Leczenia Uzależnień w Gdyni ul. Chrzanowskiego 3/5 dzięki dofinansowaniu z Programów Ministra Zdrowia udziela pomocy terapeutycznej osobom uzależnionym m.in. od komputera i telefonów komórkowych. Informacje i zapisy na konsultacje pod numerem 58 620 88 88. Opublikowano: 18.06.2015 00:00 Autor: Małgorzata Omachel - Kwidzińska (m.omachel@gdynia.pl)